مذهب و نهادهای وابسته به آن از گذشته تا امروز اهمیت زیادی داشتهاند. هنوز هم نمادهای بعضی شهرها مکانهای مذهبی مثل کلیسا، مسجد جامع یا معبد است. بعضی کشورها هم بناهای مذهبی را به عنوان نماد ملیشان به رسمیت میشناسند. بناهای مذهبی که به عنوان نماد یک شهر یا کشور شناخته میشوند همیشه بناهای قدیمی و باستانی نیستند و بعضی از آنها در سالهای اخیر ساخته شدهاند و به لحاظ معماری و یا برتری نسبت به بناهای مشابه دارای ارزش و اهمیت هستند. کلیسای جامع تثلیث در تفلیس گرجستان یکی از این نوع بناهاست که به عنوان نماد شهر تفلیس هم شناخته میشود. این بار در مجله سفرزون میخواهیم از این کلیسای زیبا برایتان بگوییم. با ما همراه باشید.
کلیسای جامع تثلیث ، بزرگترین کلیسای ارتدوکس جهان
اوایل دهه نود میلادی مقامات شهر تفلیس تصمیم گرفتند برای بزرگداشت دو هزارمین سال تولد مسیح و هزار و پانصدمین سال به رسمیت شناخته شدن ارتدوکس گرجی کلیسایی عظیم و باشکوه در این شهر بسازند. در پی این تصمیم از معماران خواسته شد تا طرحهایشان را برای کلیسای جامع ارائه دهند. کلیساهای جامع کلیساهای مرکزی هستند و به اصطلاح سلسله مراتب اسقفی دارند یعنی بالاترین مقام مذهبی در آنها اسقف اعظم است و این مقام در کلیسا سکونت دارد. کلیسای جامع کلیسای اصلی یک ناحیه اسقفنشین است.طرحهای بسیاری ارائه شد و در نهایت و پس از سختگیریهای زیاد طرح معمار آرچیل میندیاشویلی پذیرفته و ساخت بنا در سال ۱۹۹۵ آغاز شد. کار ساخت بعد از ۹ سال یعنی در سال ۲۰۰۴ به پایان رسید.
این کلیسای باشکوه و زیبا در زبان گرجی سامِبا (سامِبیسْ ساکاتِدْرُ تادْزاری) به معنای تثلیث هم نامیده میشود. مساحت کلی کلیسای جامع تثلیث ۵۰۰۰ متر مربع است و گنجایش ۱۵۰۰۰ نفر را دارد. ارتفاع کلیسای سامبا از کف زمین تا بالای صلیب ۱۰۵۵ متر و از زمین و تا صلیب ۹۷ متر. براساس مساحت و ارتفاع کلیسای تثلیث بزرگترین کلیسای ارتدکس جهان و براساس ارتفاع سومین کلیسای ارتدکس جهان است.
آمیزهای باشکوه از معماری گرجی
همانطور که گفتیم این کلیسا نماد شهر تفلیس و حتی نماد ملی گرجستان به شمار میرود. در ساختار معماری کلیسای تثلیث سبکهای مختلف معماری مذهبی سنتی گرجستان در دورانهای مختلف به چشم میخورد و مانند بیشتر کلیساهای شرقی از معماری بیزانس و روم شرقی هم تأثیر گرفته و عناصری از این سبک معماری هم در آن دیده میشود.کلیسای تثلیث یک گنبد مخروطی از جنس طلا روی ۸ ستون دارد. ارتفاع گنبد از پایین تا نوک صلیب طلایی ۷٫۵ متر است. کلیسای جامع تثلیث عظیم شامل ۹ کلیسا یا نیایشگاه کوچکتر است که عبارتند از فرشتگان، جان باپتیست، سنت نینو، سنت جورج، سنت نیکلاس، دوازده رسول و همه قدیسان. از این ۹ کلیسای کوچک یا نیایشگاه ۵ کلیسا در طبقات زیرین بنا قرار دارند. کلیسا دو طبقه در زیرزمین دارد که ارتفاعشان به ۱۳ متر میرسد.برای ساخت کلیسا سعی شده از مصالح طبیعی استفاده شود. کفپوش کلیسا از سنگ مرمر سفید با رگههای طلایی است و دیوارها و سقف، مانند تمام کلیساها، با انواع و اقسام تابلوها و نقاشیهای دیواری تزئین شده است. در نقاشیهای دیواری کلیساها معمولا داستانهای کتاب مقدس تصویر میشود. نقاشیهای کلیسای سامبا کار گروهی از نقاشان به رهبری امیران گوگلیدزه است. برای تزئین محراب از موزاییک استفاده شده است و تزیینات شمع و گل کلیسا هم بسیار زیبا و چشمنواز است.به جز بنای اصلی، برج ناقوس و ناقوس، صومعه، اقامتگاه اسقف اعظم، فرهنگستان الهیات و آکادمی علوم مذهبی و استراحتگاه، دیگر بخشهای این کلیسای زیبا هستند.
مسیر دسترسی به کلیسای زیبای تثلیث
کلیسای جامع تثلیث ساحل چپ رود کورا در منطقه قدیمی آولاباری شهر تفلیس و بر فراز تپه سنت ایلیا واقع شده است. در واقع هنگام ساخت موقعیتی در نظر گرفته شده که کلیسا از تمام شهر قابل دیدن باشد و به عبارتی بر شهر تفلیس اشراف داشته باشد. دسترسی به کلیسا از طریق مترو بسیار آسان است چون فقط چند متر با ایستگاه متروی آولاباری فاصله دارد.بازدید از کلیسا رایگان است. به خاطر داشته باشید که برای بازدید از کلیسا وقت کافی اختصاص دهید چون هم مساحت زیادی و بخشهای زیادی دارد. اگر به هنرهای تزئینی و نقاشی از نوع مذهبی علاقه دارید احتمالا نقاشیهای دیواری و معماری کلیسا مدتی مشغولتان خواهند کرد. در مجموع دیدار از این بنای زیبا چند ساعتی طول میکشد و روزی خاطرهانگیز را برایتان رقم خواهد زد. برای عکاسی هم اگر دوست دارید تمام کلیسا را در پسزمینه عکستان داشته باشید حتما منوپادتان را همراه ببرید.