کوکاتیل یا همان عروس هلندی یکی از محبوب‌ترین پرنده های زینتی در دنیا و کشورمان ایران است. طوطی سخنگوی کوچکی که رنگ بندی های متفاوتی دارد و بسیار هم زیباست. زیبایی این پرنده و اندازه مناسب آن باعث شده است که مراقبت و رام کردن این پرنده نسبت به سایر گونه های طوطی های سخنگو آسان تر شود. این پرنده حتی میتواند صداها را تقلید کند هرچند تشخیصش کمی سخت است اما با این حال این کار را به خوبی انجام می دهد. این گونه طوطی در سوت زدن هم خوب عمل می کند و می توانید به آنها بیاموزید که آهنگ ها را به سوت تبدیل کنند. در این مطلب میخواهم به صورت کامل درباره عروس هلندی، این پرنده زینتی زیبا بیشتر صحبت کنم.
نگاه کلی به عروس هلندی:
- نامهای متداول: Cockatiel ،tiel ،quarrion (quarrian) ،weiro (weero)
- نام علمی: Nymphicus holalandus
- اندازه گونه بالغ آن: 30 تا 35 سانتی متر ، وزن بین 56 تا 113 گرم
- متوسط طول عمر پرنده: 15 تا 20 سال با مراقبت مناسب (گاهی اوقات تا 30 سال هم ممکن است عمر کند)
خاستگاه و تاریخچه کوکاتیل:
بومیان قدیمی استرالیا کوکاتیل ها را با اسم هایی مانند quarrions یا weiros صدا می کنند. این پرنده عمدتا در شمال استرالیا و در منطقه ای به اسم Outback زندگی میکنند. این پرنده اولین بار در سال 1770 کشف شدند و عضو کوچکی از خانواده طوطی کاکادو به شمار می‌روند. به همین دلیل بسیار از عادات و رفتارهای آنها شبیه طوطی کاکادو است. این پرنده در طبیعت وحشی به صورت گله ای زندگی میکنند تا از گزند شکارچیان دیگر در امان باشند.
محبوبیت عروس هلندی به عنوان یک حیوان خانگی در سال های 1990 شروع شد و از آن زمان هنوز هم جزو پرندگان محبوب در بین پت دوستان است. پرورش این گونه در اسارت آسان است و ذاتا شخصیتی مطیع و آرام دارند و همین مورد باعث شده نگهداری آنها به عنوان پت آسان تر از سایر پرندگان هم خانواده اش باشد.
ویژگی های رفتاری و شخصیت عروس هلندی
این پرندگان کوچک ذاتا مهربان هستند و اغلب دوست دارند که نوازش شده و در آغوش گرفته شوند. اما لزوما همیشه عاشق نوازش نیستند و فقط می خواهند نزدیک شما باشند و از دیدن صاحبشان بسیار خوشحال خواهند شد.
این پرنده معمولا رفتار دوستانه‌ای دارد. اما اگر به درستی رام نشده باشد ممکن است مشکلات رفتاری خاصی داشته باشد. به همین دلیل مهم است که هنگام به سرپرستی گرفتن این پرنده مراقب باشید که مشکلی در این زمینه نداشته باشد چون ممکن است این مساله کار نگهداری را برای شما سخت کند. به خصوص اگر اولین تجربه شما برای نگهداری از این پرنده زینتی باشد.
عروس هلندی ذاتا پرنده باهوشی است و می توانید ترفندهای زیادی به آن یاد بدهید. از سوت زدن، آموزش جای دستشویی، آموزش نشستن روی دست و موارد شبیه به آن را می شود به آنها یاد داد.
وضعیت آوا و صدای عروس هلندی
کوکاتیل ها میتوانند صحبت کنند و سوت بزنند، اما بلندی صدای آنها از بعضی طوطی سانان کم تر است. معمولا در این گونه پرنده، جنس نر صدای بلنتری دارد و سوت بهتری میزند به این خاطر که بتواند در طبیعت توجه جنس ماده را به خوبی جلب کند. اما صدای جنس ماده هم بسیار خوب است و حتی در تقلید صدا هم دست کمی از جنس نر خود ندارند. این پرنده ممکن است در محیط خانه هر صدایی را تقلید کند، از زنگ در گرفته تا صدای تلفن و حتی پرندگان دیگر ...
جهش های رنگی در کوکاتیل ها
کاکاتیل وحشی و اصیل استرالیا دارای بدن خاکستری با صورت زرد، تاج و گونه نارنجی هستند. رنگ های صورت در مردان روشن تر و زنده تر است تا بتواند هنگام فصل جفتگیری جنس ماده را مجاب کند. گونه ماده این پرنده نیز دارای رگه های نارنجی در زیر پرهای انتهای دم است.
جهش های رنگی متعددی طی سالها پرورش و تکثیر این طوطی سخنگو بوجود آمده است که متداول ترین آنها عبارتند از:
1- عروس هلندی آلبینو: عدم وجود رنگدانه های پر
2- عروس هلندی لوتینو: پرنده سفید با تاجی زرد رنگ، گونه های نارنجی و چشم های قرمز
3- عروس هلندی پاید Pied: در این نوع عروس هلندی شبیه گونه وحشی آن است با این تفاوت که رنگ پر آن ترکیبی از رنگ زرد و رگه هایی از رنگ مرواریدی است.
3- عروس هلندی سینامون، حنایی یا ایزابل: پرهای خاکستری با رنگ قهوه ای یا برنزه گرم
4- عروس هلندی نقره ای: پرندگه ای با پرهای خاکستری کم رنگ و چشم های قرمز. در این گونه، معمولا خاکستری تیره رنگ غالب است.
جهش های دیگر این گونه شامل: emerald، creamface، pastelface، whiteface و yellow cheek است.
رنگ بندی عروس هلندی در جنس ماده و نر متفاوت است و همین موضوع گاهی اوقات کار را برای تشخیص جنسیت عروس هلندی سخت میکند. به خصوص در گونه های جوان و جوجه عروس هلندی. به همین دلیل برای تعیین جنسیت عروس هلندی باید به سراغ دامپزشک و متخصص رفت تا آزمایش ژنیک از آنها گرفته شود.
شخصیت و رفتارشناسی
وضعیت پرهای تاج طوطی عروس می تواند حال و هوای آن را به شما نشان دهد. پرهای تاج بلند شده می تواند به این معنی باشد که پرنده حیرت زده یا بسیار کنجکاو است. در صورتی که پرنده شما ترسیده باشد یا استرس داشته باشد پرهای تاجش به عقب جمع می‌شود. اما یک عروس هلندی آرام و ریلکس معمولا پرهای تاجش کمی متمایل به عقب است و پرهای گونه اش کمی پُف کرده است.
جنس نر این پرنده معمولا عاشق وسایل پر زرق و برق مانند آیینه و وسایل بازتاب کننده نور است. این پرنده معمولا دوست دارد تا روی زمین فرود بیاید، پس زمانی که درب قفس را باز میکنید تا پرنده آزاد باشد، مراقب قدم های خود باشید چون ممکن است روی زمین باشد و به او آسیب بزنید. البته اگر در خانه حیوان دیگری همچون سگ یا گربه نیز دارید بهتر است حواستان باشد تا به عروس هلندی آسیب نزند.
یک عروس هلندی ماده ممکن است دنبال یک منطقه تاریک و محصور برای لانه سازی باشد. قسمت هایی مانند گوشه کابینت یا پشت مبل مناطقی هستند که جنس ماده دوست دارد لانه سازی کند. پس مراقب این قسمت ها باشید.
پیشنهاد میکنم مقاله 10 حقیقت جالب درباره عروس هلندی را هم مطالعه کنید.
کوکاتیل‌ها پروازکننده‌های ماهری هستند و نسبت به سایر گونه‌های طوطی بیشتر به بال زدن نیاز دارند. این گونه حتی قادر است مدت کوتاهی پس از پر ریزی و کوتاه شدن پرهایش پرواز کند. این پرنده معمولا در سال دو بار پر ریزی دارد. یعنی پرهای قدیمی جای خودش را به پرهای جدید می‌دهد.
صدای عروس هلندی
این پرنده بیشتر تمایل به سوت زدن دارند تا صحبت کردن. جنس نر بیشتر از جنس ماده صحبت میکنند و حتی بعضی از آنها میتوانند چند کلمه یا عبارت را یاد بگیرند. با این حال این پرنده سروصدای کمی دارد و به همین دلیل یکی از بهترین پرندگان برای نگهداری در آپارتمان به شمار می‌رود.
یکی از خصیصه های بارز عروس هلندی سوت زدن این پرنده است. این پرنده میتواند هر صدای و آوایی را به صوت تبدیل کند. البته این خصیصه در جنس نر شدیدتر هم هست. نکته جالب در مورد این پرنده این است که شما میتوانید سوت زدن را به آنها بیاموزید تا صداهای مختلف را برای شما تقلید کنند.
مراقبت و نگهداری
قبل از اینکه تصمیم به نگهداری عروس هلندی بگیرید بهتر است کمی بیشتر درباره این موضوع فکر کنید زیرا این پرنده هم نیاز به صرف وقت و انرژی دارد. پس اگر شیوه زندگی شما این کار را غیرممکن می کند، برای جلوگیری از تنهایی و بروز ناهنجاری‌های رفتارهای، بهتر است یک جفت هم داشته باشد.
این پرندها ذاتا پرنده‌های کثیفی هستند و معمولا پر ریزی زیادی دارند به خصوص پرهای ریز. به خاطر همین ممکنه هر چند وقت یکبار روی قفس و وسایل داخل آن گرد و غبار ناشی از پر ریزی باقی بماند. سعی کنید هفته ای یکبار پرنده خود حمام کنید. استفاده از یک بطری آبپاش (اسپری آبپاش) میتوانید عروس هلندی را حمام کنید. علاوه بر اینها تمیز کردن منظم قفس ضروری است، بسیاری از قفس‌های پرنده یک سینی قابل جدا شدن دارند که کار تمیز کاری را آسان‌تر می کند.
این پرنده‌ها دوست دارند غذا را از روی زمین بردارند، پس بهتر است که علوفه و یونجه را در پایین قفس پرنده بگذارید. میتوانید کف قفس را با یک روزنامه پر کنید تا ته مانده غذا، قفس را زیاد کثیف نکند..
نکته جالب در مورد عروس هلندی این است که اگر به خوبی مراقبت و نگهداری شود میتواند بیشتر از 20 سال هم عمر کند.
ویژگی های قفس
برای نگهداری این پرنده به یک قفس نسبتا بزرگ نیاز دارید تا بتوانید وسایل مورد نیاز مانند: انواع اسباب بازی، ظرف غذا، تاب در آن جای داد؛ علاوه بر این باید فضای قفس به گونه ای باشد که پرنده بتواند بال بزند و بالهایش را براحتی باز کند. یک قفس با درب بزرگ یک قفس ایده آل است زیرا بازگشت کوکاتیل به قفس را آسان‌تر میکند.
کوکاتیل‌ها فعال و بازیگوش هستند و باید یک قفس بزرگ داشته باشند. قفسی تهیه کنید که حداقل 50 سانتی متر مربع عرض و 65 سانتی متر ارتفاع داشته باشد. فاصله بین میله های قفس نباید بیش از 2 سانتی متر عرض داشته باشد. چون ممکن است پرنده سرش را بیرون بیاورد و سرش گیر کند یا حتی آسیب ببیند. وجود یک میله افقی لازمه چون به پرنده کمک میکند تا روی آن استراحت یا حتی تمرین کند.
وضعیت سلامت و بیماری های شایع این پرنده
این گونه‌ی پرنده به دلیل ریزش پُرز در پرهایش ممکن است روزانه چندباری عطسه کند تا گرد و غبار از مجاری تنفسی اش بیرون بیاید. اما اگر به هر دلیلی تعداد عطسه ها بیش از حد شد پیشنهاد میکنم با دامپزشک پرندگان مشورت کنید. در مقاله ای جداگانه درباره بیماری های شایع عروس هلندی به صورت کامل درباره انواع بیماری عروس هلندی توضیح دادم که پیشنهاد میکنم آن را مطالعه کنید.
نگرانی اصلی در جنس مادهِ عروس هلندی، تخم گذاری است که می تواند بدن او را از مواد معدنی حیاتی و کلسیم خالی کند. بنابراین جنس ماده اغلب در رژیم غذایی خود به کلسیم اضافی نیاز دارند. معمولا پیشنهاد می‌شود از کلسیم فورت و cuttlebone در غذای عروس هلندی استفاده شود. از آنجایی که این پرنده اغلب با رژیم غذایی بذری تغذیه می شوند، بسیاری از آنها از سوء تغذیه و کمبود ویتامین و مواد معدنی رنج می برند.
از طرفی رژیم غذایی کاملا دانه محور نیز دارای چربی زیادی است که می تواند منجر به بیماری کبد چرب شود. یک رژیم غذایی سالم و کم چرب با تعادل مناسب ویتامین، مواد معدنی و آمینو اسیدها می تواند در جلوگیری از بیماری عروس هلندی نقش بسزایی داشته باشد.
منابع:
Cockatiel Personality, Food & Care – Pet Birds by Lafeber Co