پیازچه یا پیاز بهاره (Scallion) نوعی ترهپیاز از سرده والک است که پس از بلوغ دارای سر گلولهوار میگردد. پیازچه قابلیت استفاده خام بهعنوان سبزی یا یکی از اجزای سالاد را دارد که بیشتر در آمریکای شمالی است. اما در آسیای شرقی بیشتر بهصورت پخته یا سرخشده مصرف میگردد. اگر میخواهید سبزیها را پشت پنجره و تو گلدانهای زیبا پرورش بدهید بهتر است از خاک آماده و تمیز استفاده کنید تا فضای آپارتمان از حشره و موجودات دیگر پر نشود. بهترین خاک برای کاشت سبزی کمپوست آماده است. اگر فقط میخواهید چند نمونه سبزی بکارید بدون شک ریحان سبز یا بنفش، تربچه، جعفری و شاهی اولین انتخابها هستند. برای اینکه سبزی جات شما همیشه سبز و شاداب و از بیماری و آفات به دور باشند میتوانید از کود NPK همانند ۲۰-۲۰-۲۰ استفاده کنید.
بذر معمولی سبزی معمولاً بهصورت کیلویی عرضه میشود و ناخالصی دارد و بخشی از آن را تخم علف تشکیل میدهد و نسبت به بیماریها مقاومت پایینی دارد و انتخاب مناسبی برای کاشت در آپارتمان و ابعاد کوچک مثل گلدان نیست. برخلاف تصور خیلی از ما بذر اصلاحشده به معنای دستکاری ژنتیکی و تراریخته نیست، بلکه به معنای دقت در بذرگیری و انتخاب محصول مناسب برای بذرگیری است و گردهافشانی و تلقیح بهصورت علمی و بر اساس استاندارهایی انجام میگیرد. درنتیجه بذر اصلاحشده نسبت به بیماری و آفات مقاوم است و درصد خلوص بالاتری دارد همچنین از نظر رنگ و شادابی برتر از بذرهای معمولیاند درنتیجه انتخاب مناسبتری برای کاشت بوده و تجربه بسیار خوبی از کاشت را به همراه دارد.
کاشت در گلدان
بذر پیازچه، خاک استاندارد (مثل کمپوست)، گلدان مناسب، دستکش، آبپاش کوچک، بیلچه و الک تنها ابزارهای کاشت سبزی پیازچه در آپارتمان هستند. برای کاشت پیازچه ابتدا بذر پیازچه ها را برای مدت ۱۰ ساعت و حداکثر ۳ روز خیس میکنیم. خاک را الک کرده تا نرم و یکدست شود. گلدان موردنظر را از خاک مرغوب (کمپوست آماده) پر میکنیم (بیش از ۳/۴ گلدان)، گلدان انتخابی باید زهکشی خوبی داشته باشد (در انتهای آن سوراخ مناسبی برای خروج آب اضافی باشد). سپس اقدام به آبیاری گلدان میکنیم تا آب کاملاً از گلدان خارج شود. بعد از چند ساعت از آبیاری گلدان بذرها را بر روی خاک میریزیم و حداکثر به ارتفاع دو برابر طول بذر پیازچه روی آن خاک میریزیم. ریختن خاک زیاد روی بذرها باعث خفه شدن آن شده و نمیتوانند رشد کنند. سپس با افشانه آب را بر روی سطح خاک اسپری کنید بهصورتی که مطمئن شوید آب به بذرها رسیده و این کار را هر روز یا روزی دو بار انجام دهید. قبل از سبز شدن بذر سبزی نباید اجازه دهید سطح خاک خیلی خشک شود در این صورت از جوانه زدن خبری نیست. آبیاری زیاد نیز باعث میشود هوا به بذرها نرسد و خفه شوند و جوانهزنی صورت نگیرد. هنگامیکه سطح خاک خشک شد اقدام به آبیاری مجدد کنید. البته میتوانید بدون خیس کردن بذرها در آب، آنها را بهصورت دستپاش بر روی سطح خاک بریزید و با چنگال سطح خاک را زیرورو کنید تا بذرها به زیر خاک بروند. کود دهی را از هفته دوم بعد از جوانهزنی شروع کنید.
کاشت در باغچه و زمین
برای این کار بهتر است ابتدا مقداری خاکبرگ یا کمپوست یا کود حیوانی بر روی باغچه ریخته و با بیلچه خاک را زیرورو میکنیم و سپس خاک را نرم و تخت و یکدست میکنیم. بذر پیازچه را بهصورت دست پاش و یکنواخت در محل موردنظر ریخته و سپس با شن کش یا چنگال خاک را با آرامی زیرورو میکنیم تا بذرها به زیر خاک بروند. سپس بهآرامی اقدام به آبیاری میکنیم بهصورتی که آب بذرها را جابجا نکند و با خود نبرد. تا قبل از سبز شدن باغچه بهتر است هر روز یا روزی دو بار باغچه را آبیاری کنیم. برای برداشت برگ پیازچه بهخصوص در اولین برداشتها بهتر است از قیچی استفاده کنیم زیرا بذرها زیاد در عمق قرار نداشته و ریشه قوی نداشته درنتیجه ممکن است از خاک در بیایند. برای برداشت سبزیها را نباید از ریشه در بیاوریم بلکه تنها نوک آن را جدا کنیم و مصرف کنیم. بعد از گذشت چند روز از برداشت سبزی، مجدد میتوانیم آن را برداشت کنیم و سبزیها دوباره سبز میشوند. سبزیها اگر چیده و سرگیری نشوند بلند و بد فرم شده و به گل میروند. البته اگر قصد مصرف ریشه پیازچه را دارید باید آنها را به طور کامل از خاک خارج نمایید و مصرف کنید.