مداد

تاریکی دل

آدمی با دلی نرم و لطیف به دنیا می‌آید، اما اعمال و رفتار بد او باعث قساوت و تیرگی دلش می‌شود. انجام هر گناه یک قدم او را به طرف قساوت قلبی می ­برد. وقتی انسان قسی القلب شد، دیگر امور لطیف و نورانی در او اثر نخواهد گذاشت؛ بسیاری از امور که باعث توجه و رشد دیگران می ­شود، در او بی ­تأثیر خواهد بود: «إِذَا تُتْلَی عَلَیْهِ آیَاتُنَا قَالَ أَسَاطِیرُ الأَوَّلِینَ* کَلا بَلْ رَانَ عَلَی قُلُوبِهِمْ مَا کَانُوا یَکْسِبُونَ؛ چون آیات ما را بر او بخوانند می­ گوید: این افسانه­ های پیشینیان است چنین نیست[که آنان می­ پندارند] بلکه گناهانی که همواره مرتکب شده­ اند بردل­هایشان چرک و زنگار بسته است.»(مطففین، آیات 14ـ13