خدمت سربازی، طرحی اجباری برای مشمولین پسر بالای هجده سال در کشور محسوب می شود. شرایط انجام خدمت سربازی بر اساس عواملی همچون مدرک تحصیلی و محل خدمت افراد متفاوت بوده و به همین جهت سازمان نظام وظیفه شرایط ویژه ای را برای مشمولین اعزامی به برخی از مناطق کشور، مانند مناطق عملیاتی و مرزی در نظر گرفته است.
مناطق عملیاتی و جنگی، شامل مناطقی می شوند که در دوران جنگ تحمیلی و بعد از آن، به منظور جلوگیری از نفوذ بیگانگان و حفظ تمامیت ارضی کشور، در رتبه بندی امنیتی بالاتری قرار می گیرند.
افرادی که سربازی خود را در این مناطق می گذرانند، طبق مصوبه سازمان نظام وظیفه، کسری خدمت مناطق عملیاتی به میزان سه یا چهار ماه را دریافت خواهند کرد.
خدمت سربازی مشمولین مناطق مرزی، در قالب چند شکل انجام می گیرد که در ادامه به آن اشاره خواهیم کرد. جالب است بدانید، نیروها و سربازان جدید الورود مرزبانی، مستقیم به مناطق عملیاتی و درگیر اعزام نشده و قبل از آن در مناطق دیگر وارد چند دوره آموزش تکمیلی می شوند.
مشمولینی که بعد از گذراندن دوره آموزشی به مناطق مرزی کشور اعزام می شوند، به دلیل شرایط امنیتی این مناطق در ابتدای دوره خدمت خود، آموزش های خاصی را پشت سر می گذارند.
طی سالیان گذشته متناسب سازی دوره خدمت مناطق گوناگون برای کارکنان وظیفه بومی و غیر بومی در دستور کار سازمان نظام وظیفه قرار گرفته است.
لازم به ذکر است، این شرایط برای مشمولان اعزامی از تاریخ یکم آذر ۹۹ به بعد محاسبه شده و مدت خدمت تمام کارکنان وظیفه حین خدمت و تمام مشمولان وظیفه‌ای که در آبان ماه سال ۹۹، به خدمت اعزام شوند، در شمول مقررات قبلی خواهند بود.
طی چند سال گذشته میانگین حقوق سربازان چیزی حدود ۴۸۰ هزار تومان بود که این امر با انتقادات فراوانی به ویژه از سوی سربازان مناطق درگیر مرزی همراه شده بود. در نهایت از ابتدای سال ۱۴۰۰ پایه حقوق سربازان، مبلغ ۱٫۳۵۰٫۰۰۰ هزار تومان مقرر گردیده که بر این اساس حداکثر حقوق سربازان مناطق عملیاتی و شرایط ویژه نیز تا سقف چهار میلیون تومان می باشد.
حقوق ماموران مرزبانی با توجه به سطح تحصیلات و درجه نظامی آنها متفاوت بوده و این میزان با در نظر گرفتن مسائلی همچون میزان تحصیلات و تاهل فرد، تا ۳ الی ۴ میلیون تومان در ماه نیز قابل افزایش است.
لازم به ذکر است، مرخصی کارکنان وظیفه مانند کارکنان پایور دیده شده است؛ بر این اساس به میزان ۳۰ روز اجازه مرخصی داشته و تا یک ماه نیز می توانند مرخصی تشویقی دریافت کنند.
همانطور که اشاره کردیم خدمت سربازی مشمولین در مناطق مرزی به دلیل وجود حساسیت های امنیتی و همچنین کمبود نیرو در این مناطق، با شرایط متفاوتی دنبال می شود.
همانطور که اشاره کردیم دوره خدمت مشمولین بر اساس عواملی همچون مدرک تحصیلی، نخبگی و همچنین محل خدمت سربازی با شرایط متفاوتی برای هر فرد دنبال می شود.
در این میان افرادی که بعد از پشت سر گذاشتن دوره آموزشی خود به مناطق مرزی و عملیاتی کشور اعزام می شوند به دلیل شرایط امنیتی این مناطق، طبق مصوبه نیروهای مسلح شامل برخی از مزایا و کسری خدمت خواهند بود.
سربازان مناطق عملیاتی به دلیل شرایط منطقه شامل ۳ ماه کسری خدمت و پایه حقوق مبلغ ۱٫۳۵۰٫۰۰۰ هزار تومان در سال ۱۴۰۰ خواهند بود. لازم به ذکر است این شرایط برای سربازان متاهل با افزایش قابل توجهی نیز نیز ممکن است همراه باشد.