از پیدایش خانواده در کلیه دوره ها افراد سرآمد به دنبال راهکاری برای حل ناسازگاری ها، چالش ها و موانع پیش روی زوج ها بوده اند. برای جلوگیری از بروز این اختلافات زناشویی رویکردهای بسیاری به وجود آمده است که یکی از این رویکردها درحال حاضر زوج درمانی است.
زوج درمانی چیست؟
زوج درمانی یک درمان نوین در حوزه ی سلامت خانواده که امروز برای پیشگیری از وقوع طلاق به زوج ها پیشنهاد داده می شود. درمانگری که در زمینه مداخلات بالینی تعلیم دیده است، به زوج ها کمک می کند تا مشکلات متعددی که باعث اختلاف شده را شناسایی کنند. در اینجا نیاز است که گفته شود زوج درمانی با مشاوره زناشویی متفاوت است و زوج درمانی شامل ، درمان مشکلات فردی یکی از زوجین یا هر دوی آن ها می شود.
زوج درمانی نوعی روان درمانی است که در آن یک درمانگر با تجربه بالینی به زوجین کمک می کند، بیشتر اوقات با استفاده از انواع مداخلات درمانی به دو شخص درگیر در یک رابطه عاشقانه کمک می کند تا بینشی در رابطه خود، حل تعارض و بهبود رضایت از روابط داشته باشند.
انواع زوج درمانی
- زوج درمانی انواع رویکردهای مختلف را شامل می شود که در زیر به اختصار اشاره خواهیم کرد:
- زوج درمانی روان پویشی :روانکاوی، مبتنی بر تعارضات دوران کودکی و نحوه ی ارتباط با والد است که پیش بینی کننده روابط در دوران بزرگسالی می باشد.
- زوج درمانی رفتاری : براساس تعداد پاسخ های مثبت و کاهش پاسخ های منفی می باشد .براساس سیستم رفتاری، درمان زوجین براساس پاداش و تنبیه صورت می گیرد.
- زوج درمانی خود کنترلی : سیستم خود کنترلی و خود تنظیمی به هر کدام از زوج ها کمک می کند تا با پرداختن روی شخصیت خود و کار کردن روی آن، نحوه ی انتقال احساس در رابطه دو نفره را شناسایی کنند.
- زوج درمانی هیجان مدار :در این رویکرد فرض اصلی روی هیجانات استوار است و گفته می شود هیجانات محرک اصلی روابط بین فردی می باشد.
- زوج درمانی شناختی رفتاری :در این مدل سعی می شود بافت فکری منفی در زوجین شناسایی شود. و براساس هرزنامه رفتاری علت مشکلات پیش آمده تعیین شود.
- زوج درمانی تلفیقی :در رویکرد تلفیقی عملکرد زوجین مورد بررسی قرار می گیرد. این رویکرد به مشکلات تکراری می پردازد و گویا مشکلات را پیچیده تر نیز می کند.
روند زوج درمانی
در این مرحله یک سری اهداف میان درمانگر و یکی از زوجین یا هر دو صورت می گیرد که تا زمان تحقق یافتن بدان پایبند باشند.
سوالاتی که در زوج درمانی پرسیده خواهد شد:
- آیا تعاملات شما همواره با مشاجره روبه رو است ؟
- آیا در رابطه خود عشق ، صمیمیت را احساس می کنید؟
- آیا به همسر خود اعتماد کافی دارید؟
- تا بحال خیانتی از همسر خود مشاهده کرده اید؟
زوج درمانی چه کمکی به مشکلات زناشویی می کند؟
- تمرکز بر نقاط مثبت رابطه
توجه به نکات مثبت و توانایی های درونی مانند شاد زیستن، لذت بردن، قدرت حل مساله ،خوش بینی و توانایی تفهیم و برداشت از ماجراهای منفی به عنوان یک تجربه و نه بیشتر می توانند از جمله فاکتورهای باشد که افراد باید در قبال آن آموزش لازم را ببینند این نکات و نقاط مثبتی که نیرو، انرژی و پتانسیل رشد یک رابطه دوطرفه را برای پیشبرد به سمت جلو هدایت می کند. نیرومندی درونی زمانی نمایان می شود که طرفین با چالش ها و اختلافات روبه رو با بهترین و مطلوب ترین عملکرد برخورد می کنند .
تاکید زوج درمانی بر توانایی های مثبت رابطه و توانمندی های طرفین موجب بهزیستی رابطه ، بهبود تنش ها و بالا رفتن کیفیت زندگی خواهد شد .
- چگونگی برخورد با تعارضات در رابطه
تعارض جنبه ی جدا نشدنی همه روابط است. هرچه میزان صمیمیت بیشتر باشد به تبع میزان تعارض هم بالاتر خواهد بود. در بحث تعارضات یک قسمت از آن ها آشکار که در صحبت و تعاملات آنها پیدا می شود که در این مورد میتوان به:
تغییر شخصیت از اوایل آشنایی تا به اکنون
رویدادهای پیش آمده ناخوشایند برای دو طرف
کاهش جاذبه های ظاهری
بعد دیگر آن نیمه پنهان تعارض است که میتوان به :
بی علاقگی به همسر
تقسیم نابرابر قدرت
و بی توجهی به نیازهای اساسی
برای منظور در زوج درمانی سبک های برای مقابله با تعارض پیشنهاد می شود:
مصالحه و تعامل زوجین : از جمله سبک های که برای مدیریت تعارض در جلسه زوج درمانی به آن اشاره خواهد شد، سبک تعامل و تفاهم زوجین است. رسیدن زوجین به این باور که مسائل و مشکلات در زندگی مشترک امری اجتناب ناپذیر است که با مشارکت هر دو می توانند آن را حل کنند.
باور و نگرشی که نسبت به یکدیگر دارند :در زندگی زناشویی شناخت زیربنایی باوری است که به طرف مقابل داریم. چگونگی باور و نگرش ما به نقش همسر میتواند زمینه ساز تعارض یا زمینه ی برای حل آنها باشد.
- در کنار هم بودن زوجین جایگزین فاصله گرفتن
تعریف و تایید، تحسین کلامی از همسر، محبت و عشق ورزیدن و ابراز علاقه صادقانه از فاکتورهای مهمی که میتوان سلامت یک رابطه را به وسیله آن اندازه گرفت. در تنش زوج ها دست به تخریب طرف مقابل می زنند. کنایه ، پوزخند، تحقیر و تمسخر از انواع آن می باشد. آموزش محبت آمیزی، نوازش همسر، وقت برای هم گذاشتن ، تفریح و سرگرمی، کنار هم بودن در مقابل دیگران از جمله این موارد است که در زوج درمانی مورد بررسی قرار می گیرد.
- روایت کردن تعارضات
زاویه دید زوجین نسبت به مشکلات تعیین کننده انتخاب روشی است که برای حل موضوع به کار خواهند برد. برخی مسائل در ذهن زوج ها غیرقابل حل بنظر برسد و هنگامی که درمانگر از طرفین می خواهد که مشکلات خود را بنویسند، گویی از بیرون به آن ها نگاه می شود. دانستن اینکه مشکل از چیست شاید آن را به طور قطعی حل نکند اما دریچه ی جدید را به روی طرفین باز خواهد کرد.
گفته می شود در زوج درمانی بسیاری از مراجعان دیدی اغراق آمیز یا بزرگنمایی نسبت به مشکل پیش آمده یا زیادی کوچک شمردن مسئله را نشان می دهند. با روایت کردن میتوان عمق مشکلات به وجود آمده را در دو طرف شناسایی کرد. گاهی اوقات جریان پیش آمده در نگاه یکی از زوجین ، تعارض و در دید طرف مقابل مسئله پیش پا افتاده ای است.
مطمئنا زوج ها مسائل و مشکلاتی حل نشده دارند که راج به آن ها سالها درگیر هستند ، در موردش باهم بحث می کنند چون اعتقاد دارند هیچ اختلافی نباید بینشان وجود داشته باشد. این دیدگاه اشتباه خیالی بیش نیست چراکه تعارض امری اجتناب ناپذیر است که حتی در روابط موفق هم دیده می شود.
روند زوج درمانی در کلینیک پیروزی
مشاوران خانواده در زمینه زوج درمانی از روش های نوین و سیستمی برای حل تعارضات و اختلافات عمیق که ریشه شخصیتی دارند استفاده می کند . آنچه در حل اختلافات زناشویی و زوج درمانی ، ذهن آگاهی و بینش نامیده می شود تصوری است که از یک مصاحبه درمانی با روش های نوین انتظار می رود که در کلینیک پیروزی زمینه دستیابی به آن فراهم گشته است. درمانگر به زوج ها کمک می کند تا تغییراتی را در الگوهای ساختاری خود به وجود آورند. از جمله فاکتورهای مهمی که برای شناسایی و تغییر اساسی می باشد شامل:
- سوتفاهمات دو طرفه
- توقعات غیر منطقی
- تصورات ذهنی گفته نشده
- ارتباط برقرار نکردن چه به صورت کلامی و غیر کلامی
- حل وسواس گونه همه مشکلات
نتیجه
امروزه نرخ بالا در میزان درگیری و مشکلات میان زوجین و تاثیر عمیقی که بر سلامت خانواده بجای می گذارد متخصصان در حوزه خانواده را به توجه در زمینه زوج درمانی حساس تر کرده است. در زوج درمانی با تکیه بر تکنیک های خاص در حوزه مشاوره و روان نگری سعی می شود مولفه های مهم ازجمله مثبت نگری ،توجه و احترام و برنامه ریزی برای باهم بودن ،تعاملات سازنده، در حال زندگی کردن و نداشتن دیدی پس گرایانه را سرلوحه کار زوجین قرار دهند.
منبع: https://clinicpiroozi.com