ازدواج با محارم و بطلان نکاح
بطلان نکاح چیست؟
برای اینکه زن و مرد بتوانند به صورت شرعی و قانونی زندگی مشترک خود را آغاز کنند باید صیغه عقد نکاح جاری شود تا بین زن و مرد علقه زوجیت پدید آید.
عقد نکاح به دو دسته عقد دائم و عقد موقت (صیغه) تقسیم می شود. عقد دائم برای مدت و زمان معینی تعیین نمی شود و تا پایان عمر طرفین جاری می شود و طبق قوانین طلاق در ایران، عقد دائم با طلاق یا فسخ نکاح منحل می شود، اما عقد موقت برخلاف عقد دائم دارای مدت معینی است که مدت زمان آن طبق توافق بین زن و مرد تعیین می شود و با پایان مدت و یا بذل مدت از سوی مرد عقد موقت پایان می یابد.
بطلان نکاح زمانی واقع می شود که نکاح شرایط لازم برای صحت را نداشته باشد در این صورت نکاح باطل محسوب می شود و هر یک از زوجین می تواند با مراجعه به دادگاه خانواده تقاضای بطلان نکاح را بنماید و زوجین بدون تشریفات طلاق از یکدیگر جدا شوند و به این ترتیب عقد نکاح باطل شده و رابطه زوجیت بین زن و شوهر به پایان می رسد.
در ادامه به بیان موارد قانونی ازدواج با محارم و بطلان نکاح می پردازیم.
برای دریافت راهنمایی و مشاوره رایگان در خصوص کلیه دعاوی طلاق با وکلای طلاق موسسه حقوقی دادآرمان تماس بگیر. (02122904873-02122904874-09128400921-09336267676-09336267878)
بطلان نکاح به دلیل ازدواج با محارم
همان طور که گفته شد در صورتی که عقد نکاح شرایط لازم برای صحت را نداشته باشد باطل می شود و یکی از موارد بطلان نکاح، ازدواج با محارم است. در واقع محارم کسانی هستند که ازدواج با آنها به دلیل خویشاوندی حرام است و طبق نظر فقها احکام حجاب بر آنها جاری نمی شود.
نسب، ازدواج و رضاع اسباب محرمیت هستند و بر این اساس محارم به سه دسته تقسیم می شود:
1- محارم نسبی:افرادی که به واسطه هم خونی محرم هستند مانند پدر، مادر، خواهر، برادر، پدربزرگ، مادربزرگ و...
2- محارم سببی:افرادی که به واسطه ازدواج زن و مرد محرم می شوند مانند ناپدری، نامادری، مادر زن، پدر شوهر و...
3- محارم رضاعی: افرادی که به واسطه شیر خوردن نوزاد از زنی غیر از مادر خود محرم می شوند.
* نکته:همه زنانی که به واسطه نسب ازدواج با آنها حرام است ازدواج به واسطه رضاع نیز خواهد بود.
ازدواج با محارم نسبی و بطلان نکاح
طبق قانون و شرع اسلام ازدواج با محارم نسبی یعنی کسانی که به دلیل هم خون بودن با هم محرم هستند مانند پدر، مادر، خواهر، برادر، عمه، خاله، دایی، عمو و... حرام است و موجب بطلان نکاح می شود.
طبق ماده 1045 قانون مدنی نکاح با اقارب نسبی (محارم نسبی) ذیل ممنوع است، اگر چه قرابت حاصل از شبهه یا زنا باشد:
۱- نکاح با پدر و اجداد و با مادر و جدات هر قدر که بالا برود.
۲- نکاح با اولاد هر قدر که پایین برود.
۳- نکاح با برادر و خواهر و اولاد آنها تا هر قدر که پایین برود.
۴- نکاح با عمات و خالات خود و عمات و خالات پدر و مادر و اجداد و جدات
ازدواج با محارم رضاعی و بطلان نکاح
یکی دیگر از موارد بطلان نکاح، ازدواج با محارم رضاعی است. محرمیت رضاعی نوعی محرمیت است که با شیر خوردن میان دو نفر یا بیشتر حاصل می شود. اگر نوزادی از زنی غیر از مادر خود شیر بنوشد، بین طفل و آن زن و فرزندان زن که به نوزاد شیر داده است محرمیت و قرابت رضاعی ایجاد می شود و به افرادی که با شیر خوردن به هم محرم می شوند، محارم رضاعی گفته می شود، از این رو به دلیل محرم بودن ازدواج آنها با هم جایز نیست.
اما شیر خوردن نوزاد از زن برای ایجاد محرمیت رضاعی کافی نیست و موجب حرمت نکاح نمی شود، بلکه این امر مشروط به تحقق شرایطی است که طبق ماده 1046 قانون مدنی به شرح زیر می باشد:
اولا) شیر زن از حمل مشروع حاصل شده باشد.
ثانیا) شیر مستقیما از پستان مکیده شده باشد.
ثالثا) طفل لااقل یک شبانه روز و یا ۱۵دفعه متوالی شیر کامل خورده باشد، بدون اینکه در بین غذای دیگر یا شیر زن دیگر را بخورد.
رابعا) شیر خوردن طفل قبل از تمام شدن دو سال از تولد او باشد.
خامسا) مقدار شیری که طفل خورده است از یک زن و از یک شوهر باشد، بنابراین اگر طفل در شبانه روز مقداری از شیر یک زن و مقداری از شیر‌زن دیگر بخورد موجب حرمت نمی شود اگر چه شوهر آن دو زن یکی باشد و همچنین اگر یک زن یک دختر و یک پسر رضاعی داشته باشد که هر یک را از شیر متعلق به شوهر دیگر شیر داده باشد آن پسر و یا آن دختر برادر و خواهر رضاعی نبوده و ازدواج بین آنها از این حیث ممنوع نمی باشد.
ازدواج با محارم سببی و بطلان نکاح
ازدواج محارم نسبی نیز جایز نیست و موجب بطلان نکاح می شود. اما محارم نسبی به چه کسانی گفته می شود؟
محرمیت نسبی به محرمیتی گفته می شود که به واسطه ازدواج بین زن و مرد و خویشان هر یک از آن دو ایجاد می شود و به افرادی که به این ترتیب با هم محرم می شوند محارم نسبی گفته می شود.
طبق ماده 1047 قانون مدنی ازدواج با محارم نسبی ممنوع دائمی است:
1- نکاح بین مرد و مادر و جدات زن از هر درجه که باشد اعم از نسبی و رضاعی
2- نکاح بین مرد و زنی که سابقا زن پدر و یا زن یکی از اجداد یا زن پسر یا زن یکی از احفاد او (فرزندان، نوادگان) بوده است، هر چند قرابت رضاعی باشد.
3- نکاح بین مرد با اوناث (دختران) از اولاد زن از هر درجه که باشد ولو رضاعی مشروط بر اینکه بین و زن و شوهر زناشویی واقع شده باشد.
کلام آخر
بطلان نکاح یکی از دعاوی خانواده است و خواهان دعوای بطلان نکاح باید دادخواست خود را به دادگاه خانواده تقدیم کند و در صورتی که نیاز به راهنمایی و مشاوره داشته باشد و یا بخواهد به یک وکیل مجرب وکالت دهد می تواند به یک وکیل خانواده مانند وکیل طلاق مراجعه کند.
وکیل طلاق یک وکیل پایه یک دادگستری است که در زمینه دعاوی مربوط به طلاق فعالیت و قبول وکالت می نماید و به همه ی قوانین طلاق خصوصا قوانین جدید و همچنین روند رسیدگی دادگاه خانواده به دعاوی طلاق آشنایی کامل دارد، بنابراین وکیل طلاق، بهترین کسی است که می تواند هر یک از زوجین را برای طلاق و مطالبه ی حقوق آنها در طلاق و پس از آن راهنمایی کند.