موارد بطلان نکاح

موارد بطلان نکاح

نکاح دائم و موقت

برای اینکه زن و مرد بتوانند به صورت شرعی و قانونی زندگی مشترک خود را آغاز کنند باید صیغه عقد نکاح جاری شود تا بین زن و مرد علقه زوجیت پدید آید. با جاری شدن خطبه عقد بین زن و مرد آنها به هم محرم می شوند و ازدواج آنها رسمی و قانونی می گردد.

عقد نکاح یا عقد ازدواج به دو دسته ازدواج دائم و ازدواج موقت (صیغه) تقسیم می شود.

عقد دائم برای مدت و زمان معینی تعیین نمی شود و تا پایان عمر طرفین جاری می شود و طبق قوانین طلاق در ایران، عقد دائم با طلاق یا فسخ نکاح منحل می شود. (ماده 1120 قانون مدنی)

اما عقد موقت برخلاف عقد دائم دارای مدت معینی است که مدت زمان آن طبق توافق بین زن و مرد تعیین می شود و با پایان مدت و یا بذل مدت از سوی مرد عقد موقت پایان می یابد.

چنانچه در عقد دائم در زمان عقد، زن و مرد مهریه ‌ای تعیین نکرده باشند، عقد صحیح است و طرفین می‌ توانند بعد از ازدواج در مورد مهریه توافق کنند؛ اما در عقد موقت (صیغه)، تعیین مهریه شرط لازم و ضروری برای صحت عقد می ‌باشد و عدم تعیین مهریه و مدت زمان عقد موقت موجب بطلان عقد می‌ شود.

برای دریافت راهنمایی و مشاوره رایگان در خصوص کلیه دعاوی طلاق با وکلای طلاق موسسه حقوقی دادآرمان تماس بگیر. (02122904873-02122904874-09128400921-09336267676-09336267878)

موارد بطلان نکاح چیست؟

بطلان نکاح زمانی واقع می شود که نکاح شرایط لازم برای صحت را نداشته باشد در این صورت نکاح باطل محسوب می شود و هر یک از زوجین می تواند با مراجعه به دادگاه خانواده تقاضای بطلان نکاح را بنماید و زوجین بدون تشریفات طلاق از یکدیگر جدا شوند و به این ترتیب عقد نکاح باطل شده و رابطه زوجیت بین زن و شوهر به پایان می رسد.

مواردی که موجب بطلان نکاح می شوند عبارتند از:

1- ازدواج با محارم

2- ازدواج با زن شوهردار

3- داشتن 4 همسر دائمی

4- ازدواج مرد با همسر سه طلاقه (طلاق سوم)

5- ازدواج زن مسلمان با مرد غیر مسلمان

6- ازدواج با زن در ایام عده (عده طلاق، وفات، فسخ نکاح)

7- ازدواج با همسر سابق که با نه طلاق که شش عدد آن رجعی باشد مطلقه شده باشد (حرام موبد)

8- نکاح معلق

9- ازدواج با دو خواهر

10- شخص نامعلوم

11- طبق ماده 1053 قانون مدنی عقد در حال احرام باطل است و با علم به حرمت، موجب حرمت ابدی است.

13- دختر باکره بدون اذن ولی یا دادگاه خانواده به شرط عدم تنفیذ ولی یا در صورتی که نکاح توسط دادگاه به مصلحت زوجه تشخیص داده نشود.

ازدواج با محارم

ازدواج با محارم (نسبی، سببی، رضاعی) ممنوع و موجب ابطال نکاح می شود. طبق ماده 1045 قانون مدنی، نکاح با محارم نسبی مانند پدر، مادر، خواهر، برادر، عمو، عمه، خاله، دایی و... ممنوع است.

* همچنین طبق ماده 1046 قانون مدنی، قرابت رضاعی از نظر حرمت نکاح در حکم قرابت نسبی است. هرگاه نوزاد شیر هر زنی غیر از مادر خود را بخورد، کودک به آن زن و بستگان او محرم می شود که آن را محرم رضاعی یا شیری می نامند.

* طبق ماده 1047 قانون مدنی، نیز نکاح با محارم سببی ممنوع است و موجب بطلان نکاح می شود. محارم سببی به واسطه ازدواج به وجود می آید که بعضی از آنها برای همیشه ممنوع و باعث بطلان نکاح می شود. مانند ازدواج بین داماد و مادر زن و یا ازدواج بین پسر و همسر پدر.

* طبق ماده 1048 قانون مدنی، مرد نمی تواند همزمان با دو خواهر ازدواج کند، خواه ازدواج دائم باشد یا موقت.

ازدواج با زن شوهردار

همان طور که گفته شد، ازدواج با زن شوهردار یکی از موارد بطلان ازدواج، است. ازدواج با زن شوهردار طبق موازین قانونی باطل است و موجب حرمت ابدی می شود. چند شوهری طبق قانون و شریعت به هیچ عنوان جایز نیست و امکان اینکه موجب حرمت ازدواج با زن یا مرد دوم گردد وجود دارد.

طبق ماده 1050 قانون مدنی، هر کس زن شوهردار را با علم به وجود علقه زوجیت و حرمت نکاح و یا زنی را که در عده طلاق و یا در عده وفات است با علم به عده و حرمت نکاح برای خود عقد کند عقد باطل و آن زن مطلقا بر آن شخص حرام ابدی می شود.

همچنین طبق ماده 1054 قانون مدنی، زنا با زن شوهردار یا زنی که در عده رجعیه است موجب حرمت ابدی می شود.

ازدواج زن مسلمان با مرد غیرمسلمان

طبق قانون ماده 1059 قانون مدنی، ازدواج زن مسلمان با مرد غیر مسلمان جایز نیست و موجب ابطال نکاح می شود. اما ازدواج مرد مسلمان با زن غیر مسلمان که از اهل کتاب (مسیحی و یهودی) باشند جایز است البته مرد مسلمان نمی تواند زن غیر مسلمان از اهل کتاب را به عقد دائم خود درآورد و تنها عقد موقت با زن غیرمسلمان جایز است.

ازدواج مرد با سه طلاقه

از دیگر موانع نکاح که موجب بطلاق نکاح می شود می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1- طبق ماده 1057 قانون مدنی، زنی که سه مرتبه متوالی زوجه یک نفر بوده و مطلقه شده بر آن مرد حرام می شود، مگر اینکه به عقد دائم به زوجیت مردی دیگری (محلل) ‌درآمده و پس از وقوع نزدیکی با او به واسطه طلاق یا فسخ یا فوت فراق حاصل شده باشد.

2- همچنین طبق ماده 1058 قانون مدنی، زن هر شخصی که به نه طلاق که شش تای آنها عدی است مطلقه شده باشد بر آن شخص حرام موبد می شود.

نکاح معلق

تعلیق در عقد نکاح به معنی ایجاد عقد نکاح و معلق نمودن اثر کامل آن به وقوع شرط یا امری می باشد. تعلیق در عقد نکاح جایز نیست و موجب بطلان نکاح می شود. به دلیل اینکه رابطه زوجیت بین زن و مرد باید از همان ابتدا قطعی و روشن باشد، از این رو تعلیق در ازدواج با هدف استحکام رابطه زناشویی و روشن بودن وضع زوجین از آغاز امر سازگاری ندارد و سبب بطلان عقد نکاح خواهد بود و معلق نمودن نکاح و رابطه زوجیت میان زن و مرد طبق قانون امکانپذیر نخواهد بود.

در مورد معلق نمودن ازدواج به شرایط صحت عقد نکاح دو نظریه وجود دارد، عده ای آن را موجب بی اعتباری ازدواج دانسته و عده ای تعلیق را موجب بطلان عقد نکاح نمی دانند.

مهریه در بطلان نکاح

یکی از سوالاتی که در خصوص بطلان نکاح مطرح می شود این است که در صورت بطلان نکاح آیا به زن مهریه تعلق می گیرد؟

در پاسخ به این سوال گفت، در صورتی که حکم به ابطال ازدواج صادر شود به دلیل اینکه این حکم از احکام اعلامی می باشد نیازی به صدور اجرائیه نیست. با ابطال ازدواج به زن مهریه تعلق نمی گیرد حتی اگر رابطه نزدیکی بین زن و شوهر انجام شده باشد. حتی اگر مرد مهریه را پرداخت کرده باشد، می تواند مهریه را از زن پس بگیرد، مگر اینکه، زن به بطلان عقد نکاح جاهل بوده باشد و بین زن و مرد نزدیکی صورت گرفته باشد که در این صورت زن مستحق دریافت مهرالمثل و ارش البکاره خواهد بود.

کلام آخر

وکیل طلاق یک وکیل پایه یک دادگستری است که در زمینه دعاوی مربوط به طلاق فعالیت و قبول وکالت می نماید و به همه ی قوانین طلاق خصوصا قوانین جدید و همچنین روند رسیدگی دادگاه خانواده به دعاوی طلاق آشنایی کامل دارد، بنابراین وکیل طلاق، بهترین کسی است که می تواند هر یک از زوجین را برای طلاق و مطالبه ی حقوق آنها در طلاق و پس از آن راهنمایی کند.