تنصیف اموال زوج در طلاق
طلاق چیست؟
طلاق به معنی پایان قانونی ازدواج و جدا شدن زوجین از یکدیگر و قطع رابطه زوجیت است و در پی آن حقوق و تکالیف متقابلی که بین زوجین در هنگام ازدواج وجود داشته از میان می رود.
طلاق مانند ازدواج با خواندن صیغه، صورت می گیرد، اما برخلاف ازدواج، جزء ایقاعات است، یعنی یک طرفه است و تنها از سوی مرد انجام می شود؛ چرا که طبق ماده ۱۱۳۳ قانون مدنی، مرد حق طلاق دارد.
طبق ماده ۱۱۳۹ قانون مدنی، طلاق مخصوص عقد دائم بوده و زن در عقد موقت با پایان مدت یا بذل آن از سوی شوهر از زوجیت خارج می شود.
برای دریافت راهنمایی و مشاوره رایگان در خصوص کلیه دعاوی طلاق با وکلای طلاق موسسه حقوقی دادآرمان تماس بگیر. (02122904873-02122904874-09128400921-09336267676-09336267878)
انواع طلاق براساس رجوع در طلاق
رجوع در طلاق به معنی بازگشت مرد به همسر خود پس از طلاق و ادامه زندگی مشترک در ایام عده طلاق است و با این رجوع ازدواج قبلی با تمام آثاری که داشته، ادامه پیدا می کند و نیازی به جاری شدن نکاح مجدد نمی باشد.
براساس امکان رجوع مرد در طلاق، طلاق به دو دسته تقسیم می شود:
طلاق بائن (طلاق بدون رجوع)
طلاق رجعی
طلاق بائن (طلاق بدون رجوع)
طلاق بائن به طلاقی گفته می شود که پس از طلاق، رابطه زوجیت به طور کامل بین زن و شوهر از بین می رود و مرد در ایام عده طلاق بائن نمی تواند به همسر سابق خود رجوع کند و در صورتی که زن و مرد بخواهند زندگی مشترک خود را دوباره شروع کنند، باید مجددا عقد نکاح جدیدی جاری شود.
انواع طلاق بائن عبارتند از:
۱- طلاق زن باکره
۲- طلاق دختر صغیره
۳- طلاق زن یائسه
۴- طلاق خلع
۵- طلاق مبارات
۶- سه طلاقه
البته در صورتی که در طلاق بائن مانند طلاق خلع زن با بذل مهریه اش طلاق بگیرد، چنانچه در ایام عده طلاق مهریه ی خود را مطالبه کند، طلاق از حالت بائن (بدون رجوع) به رجعی تبدیل می شود و مرد می تواند به زن رجوع کند.
طلاق رجعی
در طلاق رِجعی مرد می تواند تا زمانی که عده زن پایان نیافته، بدون نیاز به عقد نکاح جدید به همسر خود رجوع نماید و زندگی مشترک خود را با همسرش شروع کند و ازدواج قبلی با تمام آثاری که دارد پابرجا است. در ایام عده طلاق رجعی به زن نفقه تعلق می گیرد و زوجین از یکدیگر ارث می برند.
همچنین در طلاق خلع و مبارات که زن با بذل مهریه اش طلاق می گیرد، در صورتی که در ایام عده طلاق، مهریه خود را مطالبه کند طلاق از حالت بائن به رجعی تبدیل می شود.
انواع طلاق براساس درخواست کننده طلاق
هرگاه زن و مرد یا هر دو، تصمیم به ثبت دادخواست طلاق داشته باشند و بخواهند از دادگاه خانواده درخواست طلاق نمایند باید ابتدا اقدام به ثبت دادخواست طلاق نمایند.
براساس اینکه چه کسی تصمیم به طلاق دارد و دادخواست طلاق را به دادگاه تقدیم می کند، طلاق به دو دسته تقسیم می شود:
* طلاق یک طرفه: طلاق از طرف زن و طلاق از طرف مرد
* طلاق توافقی
طلاق یک طرفه
طلاق یک طرفه طلاقی است که فقط از طرف یکی از زوجین مطرح می شود و تنها یکی از زوجین تصمیم به طلاق دارد، از این رو دادخواست طلاق را به دادگاه خانواده تقدیم می کند. طلاق یک طرفه ممکن است از طرف زن یا مرد مطرح شود. در واقع طلاق یک طرفه به دو دسته طلاق از طرف مرد و طلاق از طرف زن تقسیم می شود.
طلاق از طرف مرد
طبق قانون طلاق در ایران مرد حق طلاق دارد و می تواند هر زمان که بخواهد حتی بدون دلیل موجه زن خود را با تقدیم دادخواست طلاق به دادگاه خانواده طلاق دهد. البته باید به این نکته توجه داشت که مرد برای طلاق دادن همسرش باید ابتدا حقوق مالی او مانند مهریه، نفقه، تنصیف اموال مرد در طلاق و غیره را پرداخت نماید در غیر این صورت رای طلاق صادر نخواهد شد.
یکی از نکات مهم که در طلاق از طرف مرد باید به آن توجه شود دلایل طلاق مردان است، چرا که در صورتی که مرد بخواهد زن خود را با دلیل موجه مانند نشوز طلاق دهد تنصیف اموال مرد در طلاق به زن تعلق نمی گیرد.
طلاق از طرف زن
برخلاف مرد، زن حق طلاق ندارد و چنانچه بخواهد از همسر خود طلاق بگیرد، باید دلایل محکمه پسندی به دادگاه ارائه نماید و در صورت اثبات دلایل زن برای طلاق، دادگاه به درخواست زن حکم طلاق صادر می کند.
از جمله دلایل موجه طلاق از طرف زن مانند طلاق زن با شروط دوازده گانه عقدنامه یا عسر و حرج و داشتن وکالت در طلاق می باشد؛ همچنین زن باید دلایل خود را برای طلاق در دادگاه اثبات نماید و از این رو طلاق از طرف زن پیچیده و دشوارتر از طلاق از طرف مرد است
همچنین زن می تواند به دلیل ابراز کراهت از شوهرش با بذل مهریه یا مالی بیشتر از مهریه (فدیه) از دادگاه تقاضای طلاق خلع نماید.
نکته: دادگاه برای صدور رای طلاق در انواع طلاق ها ابتدا در مورد مسائل مالی و غیر مالی طلاق مانند مهریه، نفقه، اجرت المثل ایام زوجیت، تنصیف اموال زوج در طلاق، استرداد جهیزیه، حضانت فرزند و حق ملاقات با فرزند پس از طلاق تعیین تکلیف می کند، سپس اقدام به صدور رای طلاق می نماید.
طلاق توافقی
در طلاق توافقی برخلاف طلاق یک طرفه، زن و شوهر هر دو برای طلاق با هم توافق دارند و برای پایان دادن به زندگی مشترک خود تصمیم به طلاق می گیرند، از این رو دادخواست طلاق توافقی را به دادگاه تقدیم می کنند. در طلاق توافقی زن و مرد بدون دخالت دادگاه در خصوص مسائل مالی و غیرمالی طلاق مانند مهریه، نفقه، تنصیف اموال زوج در طلاق، استرداد جهیزیه، حضانت فرزند پس از طلاق در صورتی که زوجین فرزند مشترک داشته باشند و حق ملاقات با فرزند توافق می کنند و توافقات خود را به صورت مکتوب و امضا شده به دادگاه خانواده ارائه می دهند.
نکته: توافقات زوجین در طلاق توافقی قابل تغییر می باشد و زن و مرد می توانند توافقات خود را حتی در هنگام اجرا و ثبت طلاق و یا پس از طلاق تغییر دهند و باید طبق توافقات خود عمل کنند.
همچنین زن می تواند با داشتن حق طلاق که از شوهرش گرفته است اقدام به ثبت دادخواست طلاق نماید، طلاق گرفتن زن با استفاده از حق طلاق، طلاق از طرف محسوب نمی شود، بلکه طلاق توافقی است و به جای حکم طلاق، دادگاه به درخواست زن، گواهی عدم امکان سازش صادر می کند.
شرط تنصیف اموال زوج در عقدنامه
از سال ۱۳۶۰ شرطی در سند ازدواج اضافه شد، به نام شرط تنصیف اموال زوج، که به موجب این شرط در زمان طلاق تا نصف دارایی شوهر (از ۱ تا ۵۰ درصد) که پس از ازدواج به دست آورده است، به زوجه تعلق می گیرد، که میزان آن توسط دادگاه خانواده تعیین می شود و دارایی های زوج پیش از ازدواج در هنگام طلاق به زوجه تعلق نخواهد گرفت.
شرط اجرای تنصیف اموال در طلاق
برای اجرای تنصیف اموال زوج در زمان طلاق سه شرط اصلی وجود دارد:
۱- زوج در زمان عقد نکاح شرط تنصیف اموال را در سند ازدواج امضا کرده باشد. (پذیرش شرط تنصیف اموال توسط زوج در زمان عقد نکاح اجباری نیست و زوج می تواند طبق توافق با زوجه این شرط را بپذیرد و آن را امضا کند و یا از قبول آن خودداری نماید.)
۲- طلاق از طرف مرد باشد.
۳- طلاق به درخواست زوج و به دلیل نشوز زوجه و تخلف از وظایف زناشویی مانند عدم تمکین، رابطه نامشروع و غیره نباشد.
نحوه تقسیم اموال زوج در طلاق
نحوه تقسیم اموال زوج در اجرای شرط تنصیف اموال در هنگام طلاق، از ۱ تا ۵۰ درصد می باشد و لزوما نصف دارایی زوج به زوجه تعلق نمی گیرد. دادگاه با توجه به برخی معیارها از ۱ تا ۵۰ درصد اموال زوج یا معادل آن را هنگام طلاق به زوجه انتقال می دهد، برخی معیارها در تنصیف اموال زوج شامل:
* توانایی مالی زوج
* توانایی مالی زوجه هنگام طلاق
* سال های زندگی مشترک
* میزان مهریه و این که چه تعداد از آن را زوجه دریافت می کند.
* سن زوج و زوجه
* اینکه در ایام زوجیت زوج مالی را به زوجه داده است یا خیر.
نکته: در اجرای شرط تنصیف اموال زوج هنگام طلاق، دادگاه اموالی را ملاک عمل قرار می دهد که پس از ازدواج و در ایام زندگی مشترک زوجین به دست آمده باشد. همچنین اموال زوج باید حاصل دسترنج و تلاش او باشد، نه مانند ارث. در واقع اموالی که پس از ازدواج به زوج ارث رسیده باشد، در تنصیف اموال به زوجه تعلق نخواهد گرفت.
تنصیف اموال در طلاق توافقی
همان طور که گفته شد برای اجرای تنصیف اموال زوج در هنگام طلاق باید طلاق از طرف مرد باشد و دلیل طلاق، نشوز زوجه نباشد، از این رو در طلاق توافقی که دادخواست طلاق به تقاضای زن و شوهر مطرح می شود و هر دو خواهان طلاق هستند، تنصیف اموال زوج به زن تعلق نمی گیرد و تنصیف اموال اجرا نمی شود.
کلام آخر
وکیل طلاق یک وکیل پایه یک دادگستری است که در زمینه دعاوی مربوط به طلاق فعالیت و قبول وکالت می نماید و به همه ی قوانین طلاق خصوصا قوانین جدید و همچنین روند رسیدگی دادگاه خانواده به دعاوی طلاق آشنایی کامل دارد، بنابراین وکیل طلاق، بهترین کسی است که می تواند هر یک از زوجین را برای طلاق و مطالبه ی حقوق آنها در طلاق و پس از آن راهنمایی کند.