در مرکز مشاوره خانواده آویژه یکی از پرتکرارترین دغدغههای والدین، دعوای خواهر و برادر است؛ فریاد، گریه، قهر، هل دادن و شکایتهای تمامنشدنی که آرامش خانه را از بین میبرد.
اگر شما هم از شنیدن صدای دعوای مداوم بچهها خسته شدهاید، بدانید تنها نیستید. دعوای کودکان پدیدهای شایع، طبیعی و البته قابل مدیریت است. خبر خوب این است که با چند راهکار ساده اما اصولی میتوان این درگیریها را کاهش داد و حتی آنها را به فرصتی برای رشد مهارتهای اجتماعی تبدیل کرد.
آیا دعوای خواهر و برادر طبیعی است؟
بله. دعوای خواهر و برادر در حد متعادل نهتنها طبیعی است، بلکه برای رشد عاطفی و اجتماعی کودکان ضروری محسوب میشود. کودکان از طریق مشاجره یاد میگیرند:
از خود دفاع کنند
سازش را تمرین کنند
احساساتشان را بیان کنند
تعارض را مدیریت کنند
اما وقتی دعواها شدید، مداوم یا فیزیکی میشود، نیاز به مداخله آگاهانه والدین دارد.
چرا کودکان با هم دعوا میکنند؟
دلایل اصلی دعوای کودکان شامل موارد زیر است:
رقابت برای جلب توجه والدین
حسادت بین خواهر و برادر
خستگی، گرسنگی یا کسالت
نداشتن مهارت حل مسئله
تفاوت سنی و شخصیتی
تقلید از رفتار بزرگترها
شناخت علت، اولین قدم برای مدیریت صحیح دعوای خواهر و برادر است.
چگونه دعوای خواهر و برادر را مدیریت کنیم؟
وارد معرکه نشوید
دخالت هیجانی والدین، دعوا را تشدید میکند. جانبداری نکنید و بچهها را تشویق کنید خودشان راهحل پیدا کنند. فقط زمانی مداخله کنید که دعوا خطرناک یا فیزیکی شود.
الگوی رفتاری مناسب باشید
کودکان بیش از حرف، از رفتار یاد میگیرند. اگر خودتان در خانه با فریاد یا عصبانیت اختلافات را حل میکنید، انتظار نداشته باشید بچهها رفتار متفاوتی داشته باشند.
چرخه دعوا را بشکنید
در اوج عصبانیت هیچ آموزشی مؤثر نیست. بعد از آرام شدن فضا:
قوانین خانه را یادآوری کنید
روی همدلی تأکید داشته باشید
راههای سازش را تمرین کنید
این روش در بلندمدت دعوای خواهر و برادر را کاهش میدهد.
برای دعوا جایزه ندهید
توجه بیشازحد به دعوا، در واقع پاداش است. اگر دعوا برای جلب توجه است، بیتوجهی هدفمند و توجه به رفتارهای مثبت بسیار مؤثرتر است.
بچهها را سرگرم نگه دارید
بیکاری یکی از دلایل اصلی دعوای کودکان است. فعالیتهای مستقل، بازیهای خلاقانه و مسئولیتهای کوچک احتمال درگیری را کاهش میدهد.
ریشه اصلی مشکل را پیدا کنید
آیا دعوا از:
حسادت است؟
خستگی؟
رقابت؟
کمبود توجه؟
وقتی علت را بدانید، راهحل دقیقتری پیدا میکنید.
قبل از شروع دعوا پیشگیری کنید
زمانهایی مثل:
قبل از غذا
داخل ماشین
قبل از خواب
مستعد دعوا هستند. از قبل قوانین مشخص و برنامهریزی داشته باشید.
قوانین عادلانه وضع کنید
قوانین شفاف درباره:
اسباببازیها
تلویزیون و موبایل
نوبتها
اما بیش از حد سختگیرانه نباشید تا باعث تنش بیشتر نشود.
از کوره در نروید
مدیریت دعوای خواهر و برادر یک فرآیند تدریجی است. انتظار نداشته باشید یکشبه همه چیز حل شود.
رفتارهای مثبت را تقویت کنید
وقتی بچهها:
با هم همکاری میکنند
بدون دعوا مشکل را حل میکنند
حتماً تحسین و تشویق شوند.
به کودکان مهارت حل مسئله بیاموزید
به آنها یاد دهید:
احساساتشان را بیان کنند
به نوبت صحبت کنند
راهحل مشترک پیدا کنند
اشتباهات رایج والدین در دعوای خواهر و برادر
مقایسه کردن بچهها
برچسب زدن (تو همیشه دعوا میکنی)
قضاوت سریع
جانبداری آشکار
این رفتارها آتش دعوا را شعلهورتر میکند.
چه زمانی به مشاور کودک مراجعه کنیم؟
اگر:
دعواها شدید و فیزیکی است
یکی از کودکان قربانی دائمی است
حسادت افراطی وجود دارد
والدین درمانده شدهاند
کمک گرفتن از متخصص ضروری است.
جمعبندی
دعوای خواهر و برادر بخشی از مسیر رشد کودکان است، اما اگر بهدرستی مدیریت نشود، آرامش خانواده را از بین میبرد. با آموزش مهارتهای همدلی، حل مسئله و رفتار صحیح والدین، میتوان این چالش را به فرصتی برای رشد تبدیل کرد.
در مرکز مشاوره خانواده آویژه با بهرهگیری از روانشناسان کودک و خانواده، به والدین کمک میکنیم تا تعارضهای کودکان را اصولی و بدون تنش مدیریت کنند. خدمات مشاوره حضوری، تلفنی و آنلاین آویژه همراه شماست تا خانهای آرامتر بسازید
سوالات متداول
چگونه دعوای خواهر و برادر را کاهش دهیم؟
با تعیین قوانین شفاف، تقویت رفتار مثبت و آموزش مهارت حل مسئله.
آیا دخالت والدین در دعوای کودکان درست است؟
فقط در صورت خطر یا تشدید دعوا؛ در غیر این صورت هدایت غیرمستقیم بهتر است.
دعوای کودکان تا چه حد طبیعی است؟
در حد کلامی و کوتاه طبیعی است؛ دعوای فیزیکی نیاز به مداخله دارد.
مشاوره کودک چه کمکی میکند؟
به شناسایی ریشه تعارض و آموزش راهکارهای عملی کمک میکند.