اختلال دوقطبی، که قبلاً افسردگی شیدایی نامیده می شد، یک وضعیت بهداشت روانی است که باعث تغییرات شدید خلقی می شود، که شامل اوج هیجان (شیدایی یا هیپومانیا) و افسردگی می شود.
وقتی افسرده می شوید، ممکن است احساس غم و اندوه یا نا امیدی کنید و علاقه یا لذت خود را در بیشتر فعالیت ها از دست بدهید.
هنگامی که خلق و خوی شما به شیدایی یا هیپومانیا تغییر می کند، ممکن است احساس سرخوشی، انرژی زیاد یا تحریک پذیری غیرمعمول داشته باشید. این تغییرات خلقی می تواند مستقیما بر خواب، انرژی، فعالیت، قضاوت، رفتار و توانایی تفکر شما تأثیر بگذارد.
این دوره های تغییرات خلقی ممکن است به ندرت یا چند بار در سال رخ دهد؛ در حالیکه اکثر مبتلایان، برخی از علایم را تجربه می کنند و برخی ممکن است هیچ علامتی نداشته باشند.
اگرچه اختلال دوقطبی یک بیماری مادام العمر است، اما می توانید با دنبال کردن برنامه درمانی، نوسانات خلقی و سایر علائم خود را کنترل کنید. در بیشتر موارد، اختلال دوقطبی با دارو و دریافت مشاوره روانشناسی (روان درمانی) درمان می شود.
به طور کلی سه نوع اختلال دوقطبی وجود دارد، که هر سه نوع شامل تغییرات واضحی در خلق و خو، انرژی و فعالیت های فرد است.
این حالات از دوره های با هیجان بسیار بالا و تحریک پذیری زیاد (معروف به دوره های شیدایی) تا دوره های بسیار نا امید کننده، غم انگیز، بی تفاوت و… (معروف به دوره های افسردگی) تشکیل شده است.
دوره های شیدایی با شدت کمتر به عنوان دوره های هیپومانیک (hypomanic episode) شناخته می شوند.
این نوع اختلال شامل دوره های شیدایی است که حداقل 7 روز طول می کشد، یا علائم شیدایی آنقدر شدید است که فرد نیاز به مراقبت فوری در بیمارستان دارد. معمولاً دوره های افسردگی نیز رخ می دهد و به طور معمول حداقل 2 هفته طول می کشد.
البته دوره های افسردگی با ویژگی های مختلط (داشتن علائم افسردگی و علائم شیدایی به شکل همزمان) نیز امکان پذیر است.
این نوع اختلال با الگویی از افسردگی و هیپومانیک تعریف می شود؛ اما دوره های شیدایی به شدت اختلال دوقطبی نوع اول نمی باشد.
بیماران مبتلا به اختلال دوقطبی، دوره هایی از احساسات غیرمعمول شدید، تغییر در الگوهای خواب، سطح فعالیت و رفتارهای عجیب را تجربه می کنند؛ این دوره ها “اپیزودهای خلقی” نامیده می شوند.
اپیزودهای خلقی با حالت ها و رفتارهای معمولی فرد بسیار متفاوت است. در طول یک اپیزود، علائم در طول روز ادامه دارد؛ این اپیزودها همچنین ممکن است برای دوره های طولانی تری مانند چندین روز یا هفته ادامه داشته باشند.
تشخیص و درمان صحیح می تواند به بیماران مبتلا به اختلال دوقطبی کمک کند تا یک زندگی سالم و فعال داشته باشند. صحبت با مشاور یا سایر ارائه دهندگان خدمات بهداشتی درمانی اولین قدم در این راه است.
ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی، می تواند یک معاینه فیزیکی را تکمیل کرده و آزمایشات پزشکی لازم را برای رد سایر اختلالات روانی و بیماری ها را انجام دهد.
پزشک معالج ممکن است ارزیابی سلامت روانی را انجام دهد یا به روانپزشک، روانشناس یا مددکار اجتماعی بالینی که در تشخیص و درمان اختلال دوقطبی تجربه دارد، ارجاع دهد.
مشاوران معمولاً اختلال دوقطبی را بر اساس علائم، تجربیات بیمار و در برخی موارد سابقه خانوادگی تشخیص می دهند؛ تشخیص دقیق این بیماری در جوانان از اهمیت ویژه ای برخوردار است؛ زیرا روی آینده آنها تاثیر می گذارد.
برخی از علائم اختلال دوقطبی، مشابه علائم سایر بیماری ها است که می تواند تشخیص را برای مشاور دشوار کند. علاوه بر این، بسیاری از افراد ممکن است به همراه اختلال یا وضعیت روانی دیگری مانند اختلال اضطراب، اختلال مصرف مواد یا اختلال خوردن، دچار اختلال دوقطبی شوند.
افراد مبتلا به اختلال دوقطبی، بیشتر در معرض بیماری تیروئید، سردرد های میگرنی، بیماری های قلبی، دیابت، چاقی و سایر بیماری های جسمی هستند.
معمولاً برای افراد مبتلا به اختلال دوقطبی نیز اختلال اضطرابی وجود دارد.