1 – خوددرمانی و مشاوره را شروع کنید
هنگامی که به شیزوفرنی مبتلا میشوید، هر چه زودتر درمان را اغاز کنید و مشاوره با یک متخصص سلامت روان باتجربه را شروع کنید. هر قدر زودتر درمان را شروع کنید شانس بیشتری برای بهبود و سالم ماندن خواهید داشت. بنابراین اگر مشکوک هستید که شما یا یکی از نزدیکانتان علائم اسکیزوفرنی را دارد، فوراً به دنبال درمان باشید.
درمان موفق اسکیزوفرنی به ترکیبی از عوامل بستگی دارد. دارو به تنهایی کافی نیست. آموزش دیدن در خصوص بیماری نقش کلیدی دارد، با پزشکان و درمانگران خود ارتباط برقرار کنید، یک سیستم حمایتی قوی بسازید. اقدامات خودیاری را انجام دهید و به برنامه درمانی خود پایبند باشید.
دنبال کردن راهکارهای خودیاری مانند تغییر رژیم غذایی، کاهش استرس و جستجوی حمایت‌های اجتماعی، ممکن است ابزار موثری برای درمان اسکیزوفرنی پارانویید به نظر نرسد، اما می‌تواند تأثیر عمیقی بر فراوانی و شدت علائم داشته باشد و باعث بهبود احساس مثبت و افزایش عزت نفس شود. هرچه بیشتر به‌خود کمک کنید، کمتر احساس ناامیدی و درماندگی خواهید کرد و احتمال اینکه پزشکتان بتواند داروهای شما را کاهش دهد بیشتر می‌شود.
درمان اسکیزوفرنی باید بر اساس نیازهای زندگی شما بصورت اختصاصی باشد، شما باید همیشه روش خود را در روند درمان داشته باشید و نیازها و نگرانی‌های شما باید رعایت شود. درمان زمانی بهترین نتیجه را دارد که شما، خانواده و تیم پزشکی شما، هماهنگ باهم کار کنید.
نگرش شما نسبت به درمان اسکیزوفرنی مهم است. بیماری خود را بپذیرید همانطور که تشخیص اسکیزوفرنی می‌تواند ناراحت کننده باشد، تصمیم به ایفای نقش فعال در درمان و خودیاری برای بهبود شما بسیار مهم است.
تغییر نگرش، به معنای ایجاد تغییرات سالم در سبک زندگی، مصرف داروهای تجویز شده و شرکت در جلسات مشاوره پزشکی و درمانی است.
انگ اسکیزوفرنی را قبول نکنید. بسیاری از ترس ها در مورد اسکیزوفرنی مبتنی بر واقعیت نیستند. بیماری خود را جدی بگیرید، اما به این باور که نمی‌توانید بطور کامل بهبود پیدا کنید، دامن نزنید. با پزشک خود ارتباط برقرار کنید. به پزشک خود کمک کنید مطمئن شود که نوع و دوز مناسب دارو را دریافت می‌کنید. در مورد عوارض جانبی، نگرانی‌ها و سایر مسائل درمانی صادق و صریح باشید و به قول معروف پزشک را محرم اسرار خود بدانید!
به دنبال خودیاری و خوددرمانی باشید که به شما در مدیریت علائم شیزوفرنی کمک می‌کند. تنها به دارو بسنده نکنید. روش‌های درمان خودیاری می‌تواند به شما در مدیریت علائم و بازیابی حس کنترل بر سلامت و رفاه زندگی کمک کند.
درمان حمایتی می‌تواند به شما بیاموزد که چگونه باورهای هذیانی را به چالش بکشید، صداهای موجود در ذهن خود را نادیده بگیرید، در برابر تشدید علایم خود را محافظت کنید و به خودتان انگیزه دهید که در درمان و مواجه با بیماری قویتر باشید.
اهداف زندگی را تعیین کنید و برای رسیدن به آن تلاش کنید. ابتلا به اسکیزوفرنی به این معنا نیست که شما نمی توانید کار کنید، روابط داشته باشید یا زندگی کاملی را تجربه کنید. فراتر از بیماری خود، اهداف معناداری برای زندگی خود تعیین کنید.
2- تاثیر مثبت ورزش بر بهبود اسکیزوفرنی پارانوئید
ورزش منظم علاوه‌بر ارائه تمام فواید عاطفی و فیزیکی، می‌تواند به مدیریت علائم اسکیزوفرنی کمک کند. فعالیت بدنی کاری است که می‌توانید همین الان انجام دهید تا تمرکزتان را بهبود ببخشید، استرس را کاهش دهید، انرژی بیشتری کسب کنید، خواب بهتری داشته باشید و احساس آرامش بیشتری کنید.
شما مجبور نیستید یک بدنساز حرفه ای یا قهرمان دومیدانی باشید و یا به باشگاه ورزش‌های رزمی بپیوندید، بلکه فعالیت بدنی مورد علاقه خود را پیدا کنید و در بیشتر روزها 30 دقیقه به انجام آن بپردازید. اگر برای شما سخت است، سه جلسه 10 دقیقه‌ای می تواند به همان اندازه موثر باشد. ورزش‌های موزون که هم دست‌ها و هم پاهای شما را درگیر می‌کنند، مانند راه رفتن، دویدن، شنا کردن یا رقصیدن، می‌توانند به‌ویژه در آرام کردن سیستم عصبی شما مؤثر باشند. به جای تمرکز بر افکار خود، سعی کنید بر روی احساس بدن خود در حین حرکت تمرکز کنید. اینکه چگونه پاهایتان به زمین برخورد می کند، به عنوان مثال، ریتم تنفس یا احساس باد روی پوستتان. به یاد داشته باشید هدف از اانجام این حرکات، آرامش روح و اعصاب و روان است نه پرورش عضلات بدن!
3-با دیگران ارتباط چهره‌به‌چهره برقرار کنید
ارتباط چهره‌به‌چهره با دیگران موثرترین راه برای آرام کردن سیستم عصبی و کاهش استرس است. از آنجایی که استرس می‌تواند باعث روان‌پریشی شود و علائم اسکیزوفرنی را بدتر کند، کنترل آن بسیار مهم است. فردی را پیدا کنید که بتوانید به طور منظم با او ارتباط برقرار کنید. کسی که می‌توانید برای مدتی بدون وقفه با او صحبت کنید و بدون قضاوت، انتقاد یا حواس‌پرتی، به صحبت های شما گوش دهد.
علاوه‌بر کمک به کاهش استرس، حمایت دیگران می‌تواند تفاوت زیادی در آینده بهبودی بیماری اسکیزوفرنی ایجاد کند. وقتی افرادی که به شما اهمیت می‌دهند در درمان شما مشارکت دارند، احتمال اینکه به استقلال برسید و از تشدید بیماری جلوگیری کنید، بیشتر می‌شود.
به دوستان قابل اعتماد و اعضای خانواده مراجعه کنید. عزیزان شما می‌توانند به شما در دریافت درمان مناسب، کنترل علائم و عملکرد خوب در جامعه کمک کنند. از اطرافیان قابل اعتماد بپرسید که آیا می‌توانید در مواقع ضروری با آنها تماس بگیرید. بیشتر افراد از درخواست حمایت شما خوشحال خواهند شد.
ارتباط خود با دیگران را حفظ کنید. اگر قادر به ادامه کار یا تحصیل هستید، این کار را انجام دهید. در غیر این صورت، علاقه‌ای را دنبال کنید، سرگرمی جدیدی را برای خودتان ایجاد کنید و به مرور پرورش دهید. کمک به دیگران علاوه بر اینکه شما را در اجتماع نگه میدارد، می‌تواند به شما حس هدفمندی بدهد و عزت نفس شما را افزایش دهد.
با افراد جدید آشنا شوید. پیوستن به یک گروه حمایتی اسکیزوفرنی می‌تواند به شما کمک کند با افراد دیگری که با چالش‌های مشابه روبرو هستند آشنا شوید و نکات مهم مقابله را یاد بگیرید.
4- کاهش استرس، نقش کلیدی در بهبود شیزوفرنی دارد
استرس روزمره زندگی با یک اختلال هیجانی چالش برانگیز مانند اسکیزوفرنی می‌تواند گاهاً بسیار خسته کننده باشد. سطح بالای استرس باعث افزایش تولید هورمون کورتیزول در بدن می‌شود که ممکن است باعث ایجاد دوره‌های روان‌پریشی و توهم شود. علاوه بر ورزش کردن و حفظ ارتباط اجتماعی، گام‌های زیادی وجود دارد که می‌توانید برای کاهش سطح استرس خود بردارید:
محدودیت‌های خود را چه در خانه و چه در محل کار یا مدرسه بدانید. بیش از حد توان خود مسئولیتی را بر عهده نگیرید و اگر احساس می‌کنید خسته هستید برای خود وقت بگذارید.
برای رهایی از استرس از تکنیک‌های مدیتیشن استفاده کنید. تکنیک‌هایی مانند مدیتیشن ذهن‌آگاهی، تنفس عمیق یا آرام‌سازی عضلانی می‌توانند استرس را مهار کنند و ذهن و بدن شما را به حالت تعادل برگردانند.
احساسات خود را مدیریت کنید. درک و پذیرش احساسات -به ویژه آنهایی که اغلب ما سعی می‌کنیم نادیده بگیریم- می‌تواند تفاوت بزرگی در توانایی شما برای مدیریت استرس، تعادل خلق و خو و حفظ کنترل زندگی شما ایجاد کند.
John Nash Jr ریاضی دان مشهور و برنده جایزه نوبل اقتصاد که مبتلا به اسکیزوفرنی بود.
John Nash Jr در سن 30 سالگی به عنوان یکی از باهوش ترین ریاضیدانان جهان شناخته می‌شد. سپس پارانویا، هذیان‌ها و سایر علائم اسکیزوفرنی به وجود آمد. درگیری نش با بیماری روانی 20 سال به طول انجامید. اما او به آرامی پیشرفت کرد و برای تدریس به دانشگاه پرینستون بازگشت. او در سال 1994 برنده جایزه نوبل اقتصاد شد. راسل کرو در فیلم برنده اسکار A Beautiful Mind نقش نش را بازی کرد.
5- از خودتان مراقبت کنید!
ایجاد تغییرات ساده در سبک زندگی می‌تواند تاثیر زیادی بر احساس شما و همچنین علائم شما داشته باشد.
سعی کنید زیاد بخوابید. هنگامی که دارو مصرف می‌کنید، به احتمال زیاد حتی بیشتر از 8 ساعت استاندارد روزانه به خواب نیاز دارید. بسیاری از افراد مبتلا به اسکیزوفرنی با خواب مشکل دارند، اما ورزش منظم، کاهش قند در رژیم غذایی و اجتناب از کافئین می‌تواند به خواب نرمال و زیادتر از میانگین کمک کند.
از مصرف الکل و مواد مخدر خودداری کنید. تلاش برای کاهش علائم اسکیزوفرنی با مواد مخدر و الکل می‌تواند وسوسه انگیز باشد. اما سوءمصرف مواد ، درمان اسکیزوفرنی را پیچیده می‌کند و فقط علائم را بدتر می‌کند. اگر مشکل سوء مصرف مواد دارید، به دنبال کمک گرفتن از یک پزشک متخصص باشید.
یک رژیم غذایی سالم و متعادل داشته باشید. خوردن وعده‌های غذایی منظم و مغذی می‌تواند به جلوگیری از روان‌پریشی و سایر علائم اسکیزوفرنی (ناشی از تغییرات قابل توجه در سطح قند خون) کمک کند. قند و کربوهیدرات‌های تصفیه شده را به حداقل برسانید، همچنین غذاهایی که به سرعت منجر به اختلال در خلق‌وخو و انرژی می‌شوند. مصرف اسیدهای چرب امگا 3 موجود در ماهی‌های چرب، روغن ماهی، گردو و دانه‌های کتان را افزایش دهید تا به بهبود تمرکز، رفع خستگی و تعادل خلق و خوی شما کمک کند.
6- تاثیر دارو بر درمان اسکیزوفرنی پارانوئید
اگر اسکیزوفرنی برای شما تشخیص داده شود، تقریباً به طور قطع داروهای ضدروان‌پریشی به شما پیشنهاد می‌شود. دو گروه اصلی از داروهای مورد استفاده برای درمان اسکیزوفرنی عبارتند از: داروهای ضدروان‌پریشی قدیمی‌تر یا “معمولی” و داروهای ضدروان‌پریشی “آتیپیک” یا جدیدتر. درک این نکته مهم است که دارو فقط یکی از اجزای درمان اسکیزوفرنی است.
دارودرمانی برای اسکیزوفرنی نیست و فقط برخی از علائم را درمان می‌کند. داروهای ضدروان‌پریشی علائم روان‌پریشی مانند توهم، هذیان، پارانویا و اختلال در تفکر را کاهش می‌دهند. اما برای درمان علائم اسکیزوفرنی پارانویید مانند کناره‌گیری اجتماعی، فقدان انگیزه و عدم بیان عاطفی، تاثیر بسیار پایینی دارند.
شما نباید عوارض جانبی ناتوان‌کننده را تحمل کنید. داروی اسکیزوفرنی می‌تواند عوارض جانبی بسیار ناخوشایند – حتی ناتوان‌کننده – مانند خواب آلودگی، کمبود انرژی، حرکات غیرقابل کنترل، افزایش وزن و اختلال عملکرد جنسی داشته باشد. کیفیت زندگی شما مهم است، بنابراین اگر عوارض جانبی شما را آزار می‌دهد با پزشک خود در خصوص مصرف داروصحبت کنید.
هرگز مصرف دارو را خودسرانه کاهش ندهید یا قطع نکنید. تغییرات ناگهانی دوز دارو بدون مشورت پزشک خطرناک است و می‌تواند باعث تشدید اسکیزوفرنی پارانویید شود. اگر با داروی خود مشکل دارید یا احساس می‌کنید نیازی به مصرف آن ندارید، با پزشک خود یا شخص دیگری که به آن اعتماد دارید صحبت کنید.
مطابق اخرین تحقیقات پزشکی مورد تایید انجمن روانشناسان امریکا و کانادا تا این لحظه هیچ درمان قطعی و دائمی برای بیماری اسکیزوفرنی پارانویید وجود ندارد. روش‌های درمانی اسکیزوفرنی ترکیبی از روش‌ها از جمله داروها، پشتیبانی اجتماعی، روان‌درمانی و آموزش خانواده، حمایت از شغل و مسکن است که برای اکثر بیماران مؤثر است.