یائسگی زمانی اتفاق میافتد که 12 ماه بدون قاعدگی سپری میکنید. اغلب اولین علامت یائسگی در 40 یا 50 سالگی اتفاق میافتد، اما میانگین سنی یائسگی 51 سال است.
یائسگی یک فرآیند بیولوژیکی طبیعی است. اما علائم فیزیکی مانند گرگرفتگی و علائم عاطفی یائسگی میتواند خواب شما را مختل کند، انرژی شما را کاهش دهد یا بر سلامت عاطفی تأثیر بگذارد. درمانهای مؤثر زیادی وجود دارد، از تنظیم سبک زندگی گرفته تا هورمون درمانی.
نشانههای یائسگی
طبق مطالعات در ماهها یا سالهایی که به یائسگی نزدیک میشوید، ممکن است این علائم و نشانهها را تجربه کنید:
- قاعدگی نامنظم
- خشکی واژن
- گرگرفتگی
- عرق شبانه
- مشکلات خواب
- تغییرات خلق و خوی
- افزایش وزن و کاهش متابولیسم
- خشکی پوست
البته علائم و نشانههای یائسگی در هر فردی متفاوت است.
قاعدگی نامنظم از شایعترین علائم قبل از یائسگی است، در برخی از افراد دورههای قاعدگی یک ماه از بین میرود و بازمیگردد، یا چندین ماه از بین میرود و سپس دوباره چرخههای ماهانه برای چند ماه شروع میشود. پریودها معمولاً در چرخههای کوتاهتر اتفاق میافتند و به دوران یائسگی نزدیک تر میشود. با وجود قاعدگیهای نامنظم، بارداری امکان پذیر است. اگر قاعدگیتان تمام شدهاست اما مطمئن نیستید در دوران یائسگی هستید یا خیر، آزمایش قاعدگی بگیرید.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
برای مراقبت های بهداشتی پیشگیرانه و هرگونه نگرانی پزشکی، مرتباً با پزشک خود ملاقات کنید. مراقبت های بهداشتی پیشگیرانه با افزایش سن ممکن است شامل آزمایش های غربالگری توصیه شده مانند کولونوسکوپی، ماموگرافی و غربالگری تری گلیسیرید باشد. پزشک شما ممکن است آزمایشها و معاینات دیگری را نیز توصیه کند، از جمله آزمایش تیروئید در صورت پیشنهاد سابقه، و معاینه سینه و لگن.
علت یائسگی
یائسگی می تواند ناشی از کاهش طبیعی هورمون های تولید مثل باشد. با نزدیک شدن به اواخر دهه 30 زندگی، تخمدان های شما شروع به تولید استروژن و پروژسترون کمتری می کنند، کاهش این هورمون ها قاعدگی را تنظیم می کند و باروری شما کاهش میدهد.
در 40 سالگی، دورههای قاعدگیتان ممکن است طولانیتر یا کوتاهتر، سنگینتر یا سبکتر و کم و بیش مکرر شود، تا اینکه در نهایت به طور متوسط تا سن 51 سالگی تخمدانهای شما ترشح تخمک را متوقف کنند و دیگر پریود نمیشوید.
تخمدان های شما هورمون هایی از جمله استروژن و پروژسترون تولید می کنند که چرخه قاعدگی را تنظیم می کنند. جراحی برای برداشتن تخمدان ها باعث یائسگی زودرس می شود. دوره های شما متوقف می شود و احتمالاً گرگرفتگی خواهید داشت و سایر علائم و نشانه های یائسگی را تجربه خواهید کرد. علائم و نشانه ها می توانند شدید باشند، زیرا تغییرات هورمونی به طور ناگهانی و نه تدریجی در طی چندین سال رخ می دهد.
جراحی که رحم شما را برمیدارد اما تخمدانها را خارج نمیکند (هیسترکتومی) معمولاً باعث یائسگی زودرس نمیشود. اگرچه دیگر پریود نمی شوید، اما تخمدان های شما هنوز تخمک ها را آزاد می کنند و استروژن و پروژسترون تولید می کنند.
شیمی درمانی و پرتودرمانی، این درمانهای سرطان میتوانند باعث یائسگی شوند و علائمی مانند گرگرفتگی در طول دوره درمان یا مدت کوتاهی پس از آن ایجاد کنند. توقف قاعدگی همیشه پس از شیمی درمانی دائمی نیست، پرتودرمانی تنها در صورتی بر عملکرد تخمدان تأثیر می گذارد که پرتو به سمت تخمدان ها باشد. پرتودرمانی به سایر قسمتهای بدن، مانند بافت سینه یا سر و گردن، بر یائسگی تأثیر نمیگذارد.
نارسایی اولیه تخمدان، حدود 1 درصد از زنان یائسگی را قبل از 40 سالگی تجربه می کنند. یائسگی زودرس ممکن است ناشی از عدم تولید سطوح طبیعی هورمون های تولید مثلی توسط تخمدان ها باشد.که می تواند ناشی از عوامل ژنتیکی یا بیماری خودایمنی باشد. اما اغلب هیچ دلیلی برای یائسگی زودرس نمی توان یافت. برای این زنان، معمولاً هورمون درمانی حداقل تا سن طبیعی یائسگی به منظور محافظت از مغز، قلب و استخوان ها توصیه می شود.