ویروس فلج اطفال می تواند تمامی سلول های عصبی نخاع را درگیر نموده و منجر به بروز مشکلات جدی در بدن بیمار شود. اولین آثار این بیماری در بدن مومیایی های پیدا شده که متعلق به سال 1834 می باشند. در سال 1950 نیز اولین واکسن آن توسط دکتر جوناس سالک ارزیابی و ساخته شد. در سال 1958 نیز دکتر آلبرت سابین کیفیت و تعداد این واکسن ها را گسترش داد.
به دلیل زنده بودن ویروس فلج اطفال در بدن بیمار، این ویروس قابل انتقال می باشد. البته با وجود استفاده همگانی از واکسن این ویروس، امروزه بسیاری از کشورها به طور کامل بیماری ناشی از این ویروس را کنترل نموده اند. به همین منظور در ادامه قصد داریم شما را با هر آنچه باید در رابطه با بیماری فلج اطفال بدانید، آشنا کنیم.
فلج اطفال چیست
همانطور که گفته شد فلج اطفال نوعی بیماری عفونی و ویروسی است. که می تواند به راحتی از فرد مبتلا به سایر افراد منتقل شود. متاسفانه این بیماری معمولا از طریق تنفس و دهان منتقل می شود و در قسمت روده و گلوی فرد آلوده تکثیر می شود. از آنجایی که این ویروس از خون عبور می نماید، ممکن است منجر به آلودگی سیستم عصبی مانند نخاع و مغز شود. به همین دلیل بیماری فلج اطفال می تواند موجب فلج شدن فرد، ضعف عضلات بدن و در برخی از مواقع منجر به مرگ شود. خوشبختانه امروزه دو نوع واکسن فلج اطفال برای پیشگیری از بیماری فلج اطفال وجود دارد.
۱واکسن خوراکی:
از معمول ترین واکسن های این بیماری، قطره های خوراکی هستند. که تولید شده از ویروس ضعیف شده می باشند و به دلیل ایمنی گوارشی، غیرفعال نمودن مسیر انتقال ویروس، سهولت استفاده و هزینه پایین آن ها نسبت به واکسن های تزریقی از محبوب ترین واکسن های مورد استفاده جهت پیشگیری از بیماری فلج اطفال می باشند.
۲واکسن تزریقی:
این واکسن از ابتدایی ترین واکسن های تولید شده جهت پیشگیری از بیماری فلج اطفال است. که معمولا منجر به مرگ و یا غیرفعال شدن ویروس می شود.
حتما بخوانید: مشاوره نحوه رفتار با بیمار ام اس
علت فلج اطفال
زمانی که ویروس فلج اطفال معمولا از طریق دهان وارد بدن می شود و فرد را آلوده می نماید. البته از دیگر روش های انتقال این ویروس می توان به موارد زیر اشاره نمود.
انتقال از طریق مدفوع
سرفه کردن و یا عطسه کردن
دست زدن به اجسام و سطوح آلوده به ویروس
بهداشت نامناسب نیز منجر به آلوده شدن مواد غذایی و آب مصرفی می شود.
معمولا پس از یک تا دو هفته پس از بروز اولین علائم بیماری، فرد می تواند ناقل بیماری باشد. متاسفانه تمامی افراد با سنین مختلف در معرض ابتلا به این ویروس می باشند. اما کودکان و جوانان بیشتر از سایر افراد به این ویروس دچار خواهند شد. بیماری فلج اطفال در 90 درصد افراد بدون علائم بوده و تعداد محدودی از افراد متوجه می شوند که به این بیماری دچار هستند. از دلایل بیماری فلج اطفال می توان به موارد زیر اشاره نمود.
عدم رعایت بهداشت
قرار گرفتن در محیط های آلوده به این ویروس
تماس با مدفوع فرد آلوده
تماس با سطوح و اجسام آلوده به ویروس
انتقال از طریق تنفس، عطسه و یا سرفه فرد آلوده
حضور در شهرهایی که آمار ابتلا به این ویروس در آن گزارش شده است.
فلچ اطفال چیست
از آنجایی که در بسیاری از مواقع ممکن است این بیماری علائم مشخصی نداشته باشد، بهتر است در صورت مواجه شدن با هر کدام از دلایل فوق، حتما برای بررسی و تشخیص دقیق تر به پزشک مراجعه نمایید. زیرا در صورت عدم درمان به موقع بیماری فلج اطفال ممکن است با علائمی نظیر التهاب عضله قلب، افزایش فشار خون، ذات ریه، عفونت ادراری، تجمع مایعات در ریه و در برخی از مواقع مرگ مواجه شوید. به همین دلیل تشخیص به موقع این بیماری از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.
حتما بخوانید: رفلکس بابینسکی نوزاد
علائم فلج اطفال
همانطور که پیش تر به آن اشاره شد بیماری فلج اطفال در 90 درصد مواقع بدون علامت است. که با این وجود نیز می تواند منجر به انتقال بیماری و بروز عفونت در دیگران شود. البته در برخی از مواقع نیز ممکن است علائمی پس از گذراندن دوران نهفتگی بیماری بروز پیدا کند که شباهت بسیار زیادی به علائم بیماری آنفولانزا دارند. از معمول ترین آن ها می توان به موارد زیر اشاره نمود.
گلو درد
سردرد
تب
استفراغ
خستگی
مننژیت (عفونت کردن پوشش اطراف مغز و نخاع)
درد دست و پاها
گرفتگی گردن
حتما بخوانید: بازی های کودکانه
با توجه به بررسی های انجام شده در صورتی که این بیماری شدید شود، ممکن است منجر به فلج شدن فرد و یا آسیب دیدگی مغز و نخاع او شود. در صورتی که فرد به دلیل ابتلا به این بیماری فلج نشود، پس از مدت کوتاهی با علائم شدیدتری نسبت به علائم معمول (تب، گلودرد و ... ) روبرو خواهد شد. از علائم بیماری فلج اطفال در اوج بیماری که معمولا حدود 10 تا 20 روز به طول می انجامند نیز می توان به موارد زیر اشاره نمود.
ایجاد بثورات پوستی (نوعی ضایعه پوستی شبیه به سرخک) در مچ پاها و یا کل پا
تغییر نمودن اندام هایی که غیر قابل تغییر می باشند.
رفلکس ها ی کودک از دست می روند.
مواجه شدن با اسپاسم های شدید عضلانی و درد شدید آن ها
فلج شدن قسمتی از بدن به صورت ناگهانی و موقتی
سست و بی حس شدن قسمتی از بدن که معمولا در یک سمت بدن اتفاق می افتد.
گزگز کردن (پارستزی) پاها و یا دست ها
ناتوانی فرد جهت تحمل سرما
ایجاد تغییر در ستون فقرات مانند فشرده سازی عصب محیطی، اسکولیوز و اسپوندیلوزیس
گرفتگی عضلات تنفسی نیز از دیگر علائم شدید این بیماری محسوب می شود.
حتما بخوانید: اوتیسم چیست
راه های درمان فلج اطفال
متاسفانه برای بیماری فلج اطفال درمان قطعی وجود ندارد، به همین دلیل بهترین راه برای درمان نمودن این بیماری پیشگیری و استفاده از واکسن است. خوشبختانه واکسن ها تاثیر بسیار زیادی در پیشگیری نمودن از بیماری فلج اطفال دارند، به همین دلیل است که با وجود این واکسن ها می توان گفت که این بیماری به طور کامل ریشه کن شده است. با این وجود عدم دریافت واکسن پس از تولد و در سنین کودکی می تواند منجر به بروز این بیماری شود. از مهم ترین زمان های تزریق واکسن می توان به موارد زیر اشاره نمود.
دوز اول واکسن در سن دو ماهگی نوزاد
دوز دوم در سن چهار ماهگی نوزاد
دوز سوم در سن شش تا 18 ماهگی نوزاد
و دوز چهارم نیز باید بین سن چهار تا شش سالگی کودک مورد استفاده قرار بگیرد.
در صورت دریافت به موقع هر چهار دوز واکسن احتمال ابتلای فرد به بیماری فلج اطفال تقریبا صفر درصد خواهد بود. از آنجایی که این واکسن ها به صورت رایگان در اختیار خانواده ها قرار می گیرند، عاقلانه ترین کار پیشگیری نمودن از بروز این بیماری است. زیرا این بیماری می تواند عوارض به شدت جبران ناپذیری را به همراه داشته باشد. همچنین با توجه به این موضوع که بیماری فلج اطفال در 90 درصد مواقع بدون علائم و نشانه است. ممکن است فرد نتواند به موقع برای درمان بیماری اقدام نماید. همانطور که گفته شد برای این بیماری درمان قطعی وجود ندارد. اما از توصیه هایی که می تواند به بهبود آن کمک نماید، می توان به استراحت در منزل، فیزیوتراپی، استفاده از داروهای کنترل درد، استفاده نمودن از داروهای ضد ویروسی، در صورت اسپاسم عضلات استفاده از اسپلینت یا بریس پاها و تغذیه مناسب اشاره نمود.
حتما بخوانید: علت بیش فعالی کودکان
سوالات متداول
1- ✔️ فلج اطفال چیست؟
✔️ بیماری فلج اطفال می تواند موجب فلج شدن فرد، ضعف عضلات بدن و در برخی از مواقع منجر به مرگ شود که در متن مقاله شرح داده شده است.
2- ✔️ علت فلج اطفال چیست؟
✔️ ویروس فلج اطفال معمولا از طریق دهان وارد بدن می شود و فرد را آلوده می نماید که در متن مقاله شرح داده شده است.
3- ✔️ علائم فلج اطفال چیست؟
✔️ متاسفانه برای بیماری فلج اطفال درمان قطعی وجود ندارد اما در متن مقاله راه های جلوگیری توضیح داده شده است.
منبع : بیماری فلج اطفال چیست