چلتوک برنج، سرشار از پروتیین‌ها و مواد معدنی مانند فسفر، پتاسیم، منیزیم، سیلیس و ویتامین‌های گروه B و E است. برای رسیدن به برنج سفیدی که مصرف می کنیم باید پوسته های خارجی آن را جدا شود . پوسته اولی که روی دانه برنج را فرا گرفته شلتوک نام دارد و پوسته پس آن سبوس می باشد بنابراین شلتوک با سبوس فرق دارد اما بیشتر مردم این دو را یکی می دانند .
در زمان برداشت، برنج یک پوست قهوه ای رنگ قرار دارد که بعد از برداشت توسط دستگاه های پوست کن از برنج جدا می شود که خواص خود را دارد .بعد از این مرحله یعنی بعد از شلتوک یک لایه درونی قرار دارد که سبوس برنج نامیده می شود و توسط دستگاهی به نام سفید کن از برنج جدا می شود و برنج سفید می شود.
در اصل شلتوک برنج خشک می باشد و به صورت دم کرده استفاده می شود، ولی سبوس برنج به شکل پودری نرم می توان در ماست و شیر و … حل کرده و استفاده کرد. شلتوک و سبوس هر دو از نظر خواص درمانی و همچنین ارزش غذایی وجه تشابه بسیاری هستند ولی از نظر طعم، سبوس مطبوع‌تر است چرا که زمان جداسازی برنج از سبوس کمی خرده‌های برنج به آن اضافه می‌شود.طبیعت چلتوک برنج از نظر طب سنتی ایران، گرم و خشک است.
شلتوک برنج به صورت خام به دلیل بافت سختی که دارد قابل خوردن نیست اما دیده شده است که برخی از افراد اقدام به تهیه دمنوش از این شلتوک ها میکند. البته این شلتوک ها را ابتدا به صورت پودر ریز می کنند و سپس اقدام به تهیه دمنوش می کنند.
شلتوک را پس شستشو می توانید با آب جوش به مدت ۱۰ الی ۱۵ دقیقه دم کرده سپس مانند هر دمنوش دیگری صاف کرده و میل کنید . همچنین می توانید آن را به خوبی شسته و در ماست بریزید و میل کنید .
از شلتوک در انواع لوازم آرایشی ، شامپو و … استفاده می شود .
این عصاره برای مصرف روی پوست کاربرد دارد و می توان روزانه ۲ تا ۳ نوبت ۲۰ تا ۴۰ قطره از این عصاره را مانند سایر کرم های معمولی روی پوست ماساژداد و از پیری و چین و چروک پوست جلوگیری کرد.
همچنین می توان یک ساعت قبل از استحمام ۲۰ تا ۴۰ قطره از ان را روی پوست سر ریخته و ماساژ بدهیم، البته می توان با نسبتی برابر آن را با شامپوی خود ترکیب کرده و از آن استفاده کنیم. این امر موجب پر پشت شدن موها خواهد شد. توجه کنید که عصاره ی شلتوک باید در جایی خشک و تاریک و در دمای کمتر از ۲۵ درجه ی سانتی گراد نگهداری شود.
دمنوش شلتوک برنج سبب کاهش کلسترول خون می شود. ویتامین E و اسید های چرب اشباع شده و نشده موجود در دمنوش شلتوک برنج، آن را به یکی از ماده های غذایی بسیار گرانب ها و موثر برای افزایش تعادل هموستاز خون و ضد سرطان تبدیل نموده اند.
کمبود ویتامین B1 باعث گرفتگی ماهیچه‌ی ساق پا، درد و سنگینی در ساق پا، گرمی پا، خواب رفتن و بی‌حس شدن انگشتان دست و پا می‌شود؛ دمنوش شلتوک به رفع این عوارض کمک میکند.
برای کاهش وزن بهتر است در هر وعده ی غذایی فیبر لازم را مصرف کنید. زمانی که شما تغذیه ی متنوعی داشته باشید، فیبرهای مختلفی را جذب می کنید که خواص تکمیلی دارند. با توجه به فیبر زیاد موجود در سبوس و شلتوک، استفاده آن سبب دفع راحت، همچنین سرعت بخشیدن به هضم غذا و در نتیجه کاهش وزن و لاغری می شود.