در چندین سال اخیر با بروز بحران اقتصادی که دامن گیر خیلی از صنایع و بخش های اقتصادی دنیا شده است، به جرات می توان گفت صنعت ورزش خود را از این بحران ها دور نگه داشته است و علاوه بر آن در بسیاری از کشور ها این صنعت به عنوان راه حلی برای خروج از بحران اقتصادی نیز مطرح شده است، پیوند این صنعت با اجتماع و رسوخ به تمام بخش های اجتماعی باعث شده تا این صنعت قدرت تاثیر گذاری زیادی بر جوامع انسانی داشته باشد(5 .(در حال حاضر پدیده ورزش از مسائل اقتصادی گرفته تا مسائل فرهنگی را تحت شعاع خود قرار می دهد، به طوری که برگزاری یک رویداد ورزشی مهم در یک نقطه از جهان نگاه ها را به آن سمت منحرف کرده و آن کشور را در کانون توجه جهانی قرار می دهد. با عنایت به این مساله در کشورهای مختلف با برنامه ریزی های وسیع از ورزش و رویدادهای ورزشی بهره های فراوان می برند. یکی از جنبه های قابل توجه در مورد برگزاری رویدادهای مهم ورزشی در هر جامعه استقبال شهروندان از آن رویداد و تشویق آنها برای تماشای مسابقات آن می باشد، بنابراین شناخت علل حضور افراد جامعه برای تماشای رویدادها و عوامل مهم در جذب آنها از دغدغه های سازمان دهندگان رویداد های ورزشی می باشد(9 .( در ورزش های مختلف تماشاگران علاوه بر اینکه با خرید بلیت مسابقات به صورت مستقیم درآمدهایی را برای باشگاه ها و لیگ های حرفه ای ایجاد می کنند، به صورت غیرمستقیم نیز سهم عمده ای در درآمدزایی از راه جذب حامیان مالی و فروش حق پخش تلویزیونی و خدمات جنبی رویداد دارند(3 .(با شناخت عوامل موثر در جذب تماشاگران و بازدید کنندگان از یک رویداد امکان برنامه ریزی برای جلب هر چه بیشتر تماشاگران(چه داخلی و چه خارجی) به وجود می آید و در نتیجه می توان از منافع حاصل از رویداد ورزشی به نحو شایسته استفاده کرد. نکته قابل توجه مهم دیگر ایجاد رضایت مندی و وفاداری در مشتریان، تماشاگران و بازدید کنندگان رویداد ورزشی است تا در دوره های بعدی نیز تماشای مسابقات و یا استفاده از یک کالا یا خدمات ورزشی را انتخاب کرده و حتی آن را به سایرین نیز توصیه نمایند. وفاداری نسبت به نام تجاری، محصول و یا خدمات هدف اصلی هر فروشنده است و این هدف در صنعت گردشگری به مقصد مسافرت مربوط می شود که ترکیبی از نام تجاری و خدمات ارائه شده به گردشگر می باشد(13 .(طبق نظر چن و به عنوان سطحی از درک 2 وفاداری به مقصد 1 گورسوی گردشگران از مقصد که قابل توصیه به دیگران است، وفاداری 3 تعریف می شود(10 .(از طرفی از نظر آپرمن گردشگران به حالتی گفته می شود که یک گردشگر، مسافرت برای بازدید از یک منطقه را چندین بار تکرار نماید، بنابراین خرید و استفاده دوباره از یک محصول، خدمات یا تکرار مسافرت یک شاخص معتبر برای اندازه گیری وفاداری می تواند باشد(15 .( عوامل گوناگونی بر وفاداری مشتریان تاثیر گذارند که یکی از فاکتور های مهم عوامل انگیزشی یا انگیزه ها می باشند که بر میزان رضایت مندی و به طبع آن بر وفاداری تاثیر گذارند مطالعه ادبیات پیشینه نشان می دهد تحقیقات خارجی زیادی به بررسی عوامل موثر بر وفاداری و تاثیرات عوامل انگیزشی بر وفاداری پرداخته اند اما تحقیقات داخلی موجود صرفاً به شناسایی انگیزه ها و قصد و میل تماشاگران یا مشتریان برای حضور در یک رویداد ورزشی پرداخته اند و پا را از آن فراتر نگذاشته اند. از جمله تحقیقات انجام شده برای شناسایی عوامل موثر
در جذب تماشاگران به رویدادهای ورزشی و وفاداری (به نام تجاری یا مقصد) می توان به موارد زیر اشاره کرد: از نظر هنرور (1384» (جشن ها، مراسم ها، برنامه های سنتی و دیگر برنامه های جنبی»، «علاقه به فرهنگ، هنر، موسیقی، معماری و مکان های باستانی»، «وجود بستگان و دوستان در کشور میزبان»، «مسائل معنوی و وجود مکان های زیارتی»، «کنجکاوی در مورد دیگر کشورها و مردمان»، «رهایی از محیط اجتماعی یکنواخت» و «آشنایی با فرهنگ و آداب و رسوم دیگر کشورها» به ترتیب از مهم ترین عامل های سوق دهنده به شمار می روند که باعث انگیزه گردشگران و تماشاگران برای حضور در رویدادهای ورزشی بین المللی می شوند(9 .( دهقان قهفرخی و همکاران (1389 (در بررسی انگیزه های هواداران بازی های تیم ملی فوتبال ایران به نتایج زیر دست یافتند: علاقه به تیم ملی، ملی گرایی، علاقه به فوتبال، زیبایی، هیجان، اجتماعی شدن، سرگرمی و علاقه به بازیکنی خاص به ترتیب بیشترین اهمیت را در بین انگیزه های هواداران داشتند(6 .( تجاری و ترک فر (1390 (در تحقیقی با عنوان بررسی تاثیر عوامل دوستان، موقعیت اجتماعی و خانواده بر ایجاد انگیزه تماشاگران برای حضور در مسابقات لیگ برتر فوتبال ایران به نتایج زیر دست یافتند: به دلیل بافت فرهنگی عمیق در جامعه ایران عواملی همچون خانواده و روابط دوستانه در گروه های سنی مختلف نقش مهمی در جذب تماشاگران به فوتبال در ایران دارد، همچنین عامل غرور اجتماعی نقش کم رنگی در جذب تماشاگران در کشور ما دارد(4 .( سومینو و هارادا (2004 (به بررسی رابطه بین تجربه 1 عاطفی هواداران جی لیگ (لیگ فوتبال ژاپن)، وفاداری به 1 . Sumino a & Harada تیم و تمایل برای حضور دوباره پرداختند. لذت، خشم، ناراحتی، هیجان، نگرانی و عشق شش تجربه عاطفی هواداران هنگام حضور در ورزشگاه برای تماشای مسابقات بود، وفاداری به تیم در تمایل برای حضور مجدد موثر بود و از عوامل فوق فقط ناراحتی روی وفاداری به تیم تاثیر معکوس داشت، بقیه عوامل هم روی وفاداری به تیم و هم تمایل برای حضور دوباره تاثیر مثبتی داشتند(18 .( (2004 (به شناسایی عوامل جذب 2 گارلند و همکاران کننده هواداران و تماشاگران به ورزش راگبی پرداختند و اعلام کردند مهم ترین عامل برای حضور هواداران تماشای بازی زنده می باشد با این حال جو عمومی ورزشگاه، رفتار سایر هواداران، مربوط بودن بازی به تیم خانگی، قیمت بلیط و تبلیغات نیز بر حضور هوادارن موثر بود(11 .( یون و اویسال 3 (2005 (در بررسی تاثیرات انگیزش و رضایت مندی بر وفاداری به مقصد به نتایج زیر دست یافتند: وفاداری به مقصد در گردشگری حاصل رابطه علت معلولی انگیزش و رضایت مندی است علاوه بر آن عوامل انگیزشی جذب کننده بطور مثبت و عوامل دفع کننده بطور منفی بر وفاداری به مقصد تاثیر گذارند(19 .( (2006 (در بررسی رابطه بین انگیزه ها، 4 نیل و فونک وفاداری و حضور دوباره هوادارن در لیگ فوتبال استرالیا اعلام کردند علاقه به تیمی خاص، پیروزی نیابتی و هیجان روی وفاداری هواداران تاثیر مثبت دارد در حالی که علاقه به بازیکنی خاص تاثیر معکوس روی وفاداری می گذارد، همچنین انگیزه های اجتماعی برای حضور مجدد تماشاگران در ورزشگاه موثر است(14 .( (2007 (در تحقیقی به شناسایی 5 اسنیپ و اینگرام تفاوت های موجود در انگیزه های حضور در ورزش های