سبزی تربچه جزء سبزیهایی است که ریشه خوراکی دارد و بومی جنوب آسیا و اروپا است و سپس در تمامی جهان کاشته شده است. تربچه بومی ایران نبوده و از خارج از کشور به کشور ما وارد شده است. این گیاه از خانواده Brassicaceae یا همان خردل است و از نظر ظاهر و بافت شبیه چغندر و شلغم است ولی طعمی متفاوت دارد. خواص تربچه زیاد است. انواع سبزی تربچه عبارت اند از: تربچه قرمز گرد، تربچه سفید کشیده، تربچه کشیده قرمز، تربچه دورنگ کشیده (سفید و قرمز)، تربچه گرد دو رنگ، تربچه صورتی گرد و …
دلیل پوک و تند شدن تربچه
یکی از عوامل پوک و تند شدن تربچه تأخیر در برداشت است، عامل دیگر دمای بالای محیط و کود دهی بیش از اندازه است که باعث رشد سلولهای غدهای تربچه شده و باعث پوکی آن میشود. کود فراوان و دمای بالا نیز در تند شدن تربچه نقش دارند.
روش کاشت بذر تربچه در گلدان
بهتر است برای کاشت تربچه در گلدان از گلدانهای مستطیلی و بزرگ استفاده کنید.
ابزار موردنیاز
بذر تربچه، خاک استاندارد (مانند کمپوست)، گلدان مناسب، دستکش، آبپاش کوچک، بیلچه و الک تنها ابزارهای کاشت تربچه در آپارتمان هستند. ابتدا بذرها را برای مدت ۱۰ ساعت و حداکثر ۳ روز خیس میکنیم. خاک را الک کرده تا نرم و یکدست شود. گلدان موردنظر را از خاک مرغوب (کمپوست آماده) پر میکنیم (بیش از ۳/۴ گلدان)، گلدان انتخابی باید زهکشی خوبی داشته باشد (در انتهای آن سوراخ مناسبی برای خروج آب اضافی باشد). سپس اقدام به آبیاری گلدان میکنیم تا آب کاملاً از گلدان خارج شود. بعد از چند ساعت از آبیاری گلدان بذرها را بر روی خاک میریزیم و حداکثر به ارتفاع دو برابر طول بذرها روی آن خاک میریزیم. بذر تربچه را هم میتوان بهصورت دست پاش و هم بهصورت دانهای با فاصله ۲ سانتیمتر کاشت. ریختن خاک زیاد روی بذرها باعث خفه شدن آن شده و نمیتوانند رشد کنند. سپس با افشانه آب را بر روی سطح خاک اسپری کنید بهصورتی که مطمئن شوید آب به بذرها رسیده و این کار را هر روز یا روزی دو بار انجام دهید.
قبل از سبز شدن بذر سبزی نباید اجازه دهید سطح خاک خیلی خشک شود در این صورت از جوانه زدن خبری نیست. آبیاری زیاد نیز باعث میشود هوا به بذرها نرسد و خفه شوند و جوانهزنی صورت نگیرد. هنگامیکه سطح خاک خشک شد اقدام به آبیاری مجدد کنید. البته میتوانید بدون خیس کردن بذرها در آب، آنها را بهصورت دستپاش بر روی سطح خاک بریزید و با چنگال سطح خاک را زیرورو کنید تا بذرها به زیر خاک بروند. کود دهی را از هفته دوم بعد از جوانهزنی شروع کنید. برای این کار بهتر است ابتدا مقداری خاکبرگ یا کمپوست یا کود حیوانی بر روی باغچه ریخته و با بیلچه خاک را زیرورو میکنیم و سپس خاک را نرم و تخت و یکدست میکنیم. بذرها را بهصورت دست پاش و یکنواخت در محل موردنظر ریخته و سپس با شن کش یا چنگال خاک را با آرامی زیرورو میکنیم تا بذرها به زیر خاک بروند. سپس بهآرامی اقدام به آبیاری میکنیم بهصورتی که آب بذرها را جابجا نکند و با خود نبرد. تا قبل از سبز شدن باغچه بهتر است هر روز یا روزی دو بار باغچه را آبیاری کنیم.
برداشت سبزیها از باغچه یا گلدان
این تربچه را بیشتر به خاطر ریشه آن میکارند در نتیجه برداشت هنگامی انجام میشود که تربچه کمی از خاک بیرون زده و غده بهصورت کامل تشکیل شده است. برای استفاده از برگ تربچه نیز میتوانید از محل اتصال برگ به ریشه تربچه برگها را قبل از اینکه خیلی بزرگ شود بچینید و مصرف کنید بعد از مدتی برگهای جدید مجدد رشد خواهند کرد ولی مصرف برگ تنها باعث رشد بیشازحد ریشه گیاه تربچه شده و مزه آن نیز تند و تربچه پوک میشود.