شاید به نظر بیاید که مقایسه مثبت انرژی بخش، مفید و اثرگذار است اما…
به طور کلی مقایسه کردن همواره آسیب رسان است، چه مقایسه منفی باشد و یا مثبت باشد، فرقی نمیکند.
اگر کودک مورد مقایسه منفی قرار بگیرد و با افراد بهتر از خود در هر زمینه ای مقایسه شود، این امر سبب میشود که در وهله اول، اعتماد به نفس کودک از بین برود و احساس کند که انسان توانمندی نیست و زندگی کردن بلد نیست و نمیتواند کارها را به درستی انجام دهد.
بنابراین در هر موقعیتی مقایسه منفی به شدت باعث تخریب اعتماد به نفس فرد میشود.
مقایسه منفی به دنبال تخریب اعتماد به نفس سبب میشود که یک عصبانیت و خشم درونی در کودک شکل بگیرد و این مقایسه را در ذهن خود باور کند و هم چنین احساس ضعف شدید کند و احساس کند انسان خوبی نیست.
در این صورت است که علاوه بر اعتماد به نفس، به عزت نفس کودک نیز آسیب میرساند.
از طرف دیگر به دلیل اینکه کودک به استعداد های درونی و توانایی های خود باور ندارد، بنابراین به دنبال شکوفایی این استعداد ها نیز نخواهد رفت و در این باور همچنان باقی میماند که انسان شایسته و توانمندی نیست.
هنگامی که کودک مورد مقایسه قرار میگیرد، این مقایسه منفی برای مدت طولانی و شاید همیشه در ذهن او ماندگار باقی میماند.
شاید خود شما هم با وجود اینکه زمان زیادی از دوران کودکی تان میگذرد، مقایسه هایی از آن دوران به یاد آورید و اثرات آن هنوز در ذهن شما باقی مانده و محو نشده باشد.
از طرف دیگر مقایسه مثبت نیز میتواند اثرات منفی داشته باشد.اما چطور؟
هنگامی که برای تشویق و تحسین کودک او را با دیگران یا کودکان دیگر مقایسه میکنید و به کودک میگویید که از همه بهتر و برتر است یا به او میگویید که: “تو از دوستت بهتری و توانمند تر از بقیه آدم ها هستی”، ناخودآگاه و به تدریج در درون کودک یک تکبر شکل میگیرد و این تکبر به تدریج افزوده میشود و سبب میشود که یک فرد خودخواه و مغرور پرورش یابد.
بنابراین اگر قصد تحسین کودک را دارید، او را نسبت به گذشته خود کودک مقایسه کنید و به او بگویید که: “نسبت به یک ماه قبل یا نسبت به یک هفته قبل خیلی بهتر این کار را انجام میدهی، آفرین به تو”.
به طور کلی هر فرد را تنها با خود او میتوان مقایسه کرد.
تنها میتوان مقایسه کرد که آن فرد نسبت به گذشته خود بهتر شده است یا خیر؟
زیرا اگر خود را با دیگران مقایسه کنید، این امر سبب میشود که تکبری در ذهن شما شکل بگیرد.
گاهی اوقات مقایسه کلامی است و گاهی نیز غیر کلامی است.
در مقایسه کلامی گاهی اوقات از عبارات و کلماتی استفاده میشود که این مقایسه به کودک منتقل میشود.