ستم


ظلم، تعدی، آزار، زور، جبر:

ستم مَپْسند از من بر تن خویش **** ستم از خویش بر من نیز مَپْسند

ناصرخسرو

دیدی که یار جز سر جور و ستم نداشت **** بشکست عهد وز غم ما هیچ غم نداشت

حافظ

ما خاک شما شدیم، در خاک **** تخم ستم و جفا مکارید

مولوی

یکی از گناهانی که در ادیان الهی ـ به ویژه اسلام ـ بسیار مذمت شده؛ ظلم و ستم است. خداوند در قرآن مجید، ضمن لعنت به ستمگران«الا لعْنة اللّه علی الظّالمین؛ آگاه باشید؛ لعنت خدا بر ستمگران باد.»(هود، آیه18) به آنها وعده عذاب دردناک داده است: «انّ الظّالمین لهم عذاب الیم؛ قطعاً برای ستمگران عذاب دردناکی هست»(ابراهیم، آیه22) همچنین تاکید فرموده است که عذرخواهی ستمکاران سودی بر آنها نخواهد داشت: «یَوْمَ لایَنْفَعُ الظَّالِمِینَ مَعْذِرَتُهُمْ وَ لَهُمُ اللَّعْنَةُ وَ لَهُمْ سُوءُ الدَّار؛ روز قیامت روزی است که عذرخواهی ظالمان سودی به حالشان نمی­ بخشد و لعنت خدا بر آنها و جایگاه بد نیز برای آنان است.»(غافر، آیه52)

بنابر آموزه ­های دینی ظلم به سه دسته تقسیم شده است : ظلم به خدا، ظلم به خود و ظلم به مردم. ظلمی که به واسطه آن خداوند ظالم را رها نمی­ کند؛ ظلم و ستم به دیگران است. خداوند متعال از حق الناس نمی­ گذرد. خداوند در کمین ظالمان، است تا حق مظلومان را بستاند. در روایتی به نقل از امام باقر(ع) آمده است: «مَا یأْخُذُ الْمَظْلُومُ مِنْ دِینِ الظَّالِمِ أَکثَرُ مِمَّا یأْخُذُ الظَّالِمُ مِنْ دُنْیا الْمَظْلُومِ؛ آنچه مظلوم از دین ظالم می­ ستاند؛ بیشتر از آن است که ظالم از دنیای مظلوم می­ ستاند.»(بحارالانوار، ج72، ص311) یعنی در روز قیامت، کارهای نیک ظالم را به مظلوم می­ دهند و اگر کار نیکی نداشته باشد گناهان مظلوم را به حساب ظالم می نویسند.