نشاط اصفهانی


میرزا عبد الوهاب نشاط اصفهانی از شاعران دوره قاجاریه در جوانی زبان های ترکی و عربی را فرا گرفت و با شعر و ادب فارسی و عربی و علوم دینی و ریاضی و منطق و حکمت آشنا شد . وی در دوران حکومت در اصفهان انجمنی بنام انجمن نشاط تشکیل داد و شاعران و هواداران بازگشت ادبی را در آن گرد آورد .

نشاط در نظم و نثر مهارت داشت هر چند قصاید بلندی دارد ولی از نظر غزل سرایی کم نظیر بوده است شعر نشاط ساده و روان و آمیخته با عبارات و لغات عربی است . در حد معمول دارای صنایع بدیعی می باشد. مدایح و قصاید او بیش از حد اغراق آمیز است .

وی به طریق قدما شعر می سرود ، در قصیده از انوری و امیر معزی و در غزل از حافظ و سعدی پیروی می کرد . نثر نشاط نیز مقلدانه بوده و تا حدودی از شیوه و سبک سعدی پیروی کرده و مقامه هایی به سبک گلستان سعدی نوشته است .

Image for post

مجمومه آثار او در کتابی بنام گنجینه جمع آوری شده است که شامل پنج فصل بشرح زیر می باشد :

الف) فصل اول شامل دیباچه ها ـ خطبه ها و عقدنامه ها

ب) فصل دوم شامل مدیحه ها و قصاید و قطعات

ج) فصل سوم نامه ها و فرمان های فتعلی شاه که به خط و انشاء نشاط بوده است

د) فصل چهارم شامل نامه هایی که وی به شاه و شاهزادگان بوده است

هـ) فصل پنجم شامل اشعار و قطعات ادبی و حکایت اخلاقی نمونه شعری نشاط اصفهانی

در دل دوست

طاعت از دست نیاید گنهی باید کرد در دل دوست به هر حیله رهی باید کرد

منظر دیده قدمگاهِ گدایان شده است کاخ دل در خور اورنگ شهی باید کرد

روشنان فلکی را اثری در ما نیست حذر از گردش چشم سیهی باید کرد

شب، چو خورشید جهان تاب نهان از نظر است طیِ این مرحله با نور مهی باید کرد

خوش همی می روی ای قافله سالار به راه گذری جانب گم کرده رهی باید کرد

نه همین صف زده مژگان سیه باید داشت به صف دل شدگان هم نگهی باید کرد

جانب دوست نگه از نگهی باید داشت کشور خصم تبه از سپهی باید کرد

گر مجاور نتوان بود به میخانه ‹‹ نشاط ›› سجده از دور به هر صبح گهی باید کرد